Odporność – jest to stan, w którym nasz organizm wykazuje obronne działanie na niekorzystne czynniki zewnętrzne. Nasz układ odpornościowy składa się z wielu narządów limfatycznych, w których powstają komórki odpornościowe.

Układ immunologiczny składa się z dwóch współpracujących ze sobą mechanizmów, które stanowią linię obrony: odporność wrodzona i odporność nabyta.

Odporność wrodzona powstaje już w okresie prenatalnym i jest naturalnym mechanizmem obronnym i należą do niej m.in. kwaśne pH skóry, błony śluzowe, flora bakteryjna.

Odporność nabyta jest indywidualnym systemem obronnym, który rozwija się przez całe nasze życie.

Zobacz również: Suplementy diety dla kobiet – jakie witaminy dla kobiet?

Jak podnieść odporność organizmu?

Chyba każdy z nas zadaje sobie pytanie w jaki sposób możemy podnieść swoją odporność czy odporność swojej rodziny. Zwłaszcza w takim okresie jak jesień i zima, kiedy to nasz organizm najbardziej jest skłonny do łapania infekcji. Niektórzy z nas bardziej skłaniają się do domowych metod, które wspierają odporność inni jednak preferują środki farmakologiczne.

Nie zapominajmy jednak, że bardzo duży wpływ na naszą odporność ma nasz styl życia, na pewno pozytywny wpływ na podniesienie odporności ma zdrowa i zbilansowana dieta, aktywność fizyczna, sen, ograniczenie alkoholu, rzucenie palenia oraz unikanie sytuacji stresowych.

Witaminy i minerały na odporność

Witamina A – jest przeciwutleniaczem, zwiększa odporność organizmu na choroby, a przede wszystkim na choroby dróg oddechowych. Niedobór witaminy A upośledza odporność na choroby zakaźne. Najlepsze źródła witaminy A to: marchew oraz owoce i warzywa w kolorze czerwonym i pomarańczowym, żółtka, wątróbka, tłuste ryby morskie.

Witaminy z grupy B – witamina B6 i B1, witamina B6- bierze udział w tworzeniu przeciwciał przez co w dużym stopniu wpływa na odporność, natomiast witamina B1 – zwiększa aktywność fagocytarną białych krwinek. Do źródeł witaminy B1 należą: drożdże, jaja, zboża, kasza gryczana, suszone owoce, orzechy, natomiast witaminy B6 to banany, orzechy, ryby, mleko, awokado.

Witamina C – ma bardzo silne właściwości antyoksydacyjne, chroni limfocyty, neutrofile i makrofagi przed wolnymi rodnikami. Pobudza wzrost i sprawność komórek odpornościowych. Do najlepszych źródeł witaminy C należy: papryka, natka pietruszki, czarna porzeczka, dzika róża, cytrusy, kiwi, brukselka, kalafior.

Witamina D – zwiększa odporność naszego organizmu poprzez pobudzanie układu odpornościowego pomagając przy tym limfocytom T w walce z patogenami. Po infekcji przyspiesza regenerację organizmu.  Dodatkowo ma działanie pośrednio przeciwbakteryjne oraz wzmacnia aktywność makrofagów. Główne źródła to: ryby, mleko i jego przetwory oraz tran.

Witamina E – jest przeciwutleniaczem, blokuje prostaglandyny, hormony tkankowe, które tłumią odpowiedz immunologiczną, dodatkowo chroni również błony komórkowe. Najwięcej witaminy E zawarte jest w olejach roślinnych tłoczonych na zimno, migdałach, sałacie, szprotkach, maśle, orzechach włoskich i ziemnych.

Cynk – łagodzi pierwsze objawy przeziębienia takie jak katar i kaszel. Wzmacnia odporność oraz chroni przed infekcjami. Pełni rolę w wytwarzaniu i podziale komórek m.in. komórek układu immunologicznego poprzez to wpływa korzystnie na przebieg zakażeń. Cynk znajdziemy w takich produktach jak: wątróbka, ostrygi, ryby, kasza gryczana, żółte sery, jaja, pestki dyni i nasiona słonecznika.

Żelazo – podnosi sprawność fizyczną oraz odporność organizmu na przeziębienia, zapobiega utracie czerwonych krwinek. Do źródeł żelaza należą: kakao, szpinak, brokuł, fasola, ziemniak, czerwone mięso, morele oraz śliwki.

Magnez – zwiększa sprawność działania naszego układu immunologicznego oraz skraca czas choroby. Magnez znajdziemy w takich produktach spożywczych jak: kakao, mleko, sery, brązowy ryż, kasza gryczana, płatki owsiane, żytni chleb, orzechy, banany i pomarańcze.

Selen – zwiększa reaktywność układu immunologicznego w przebiegu zakażeń. Produkty bogate w selen to: ryby takie jak tuńczyk i łosoś, orzechy brazylijskie, grzyby oraz jaja.

Kwasy Omega-3 – mają wpływ na podniesienie odporności organizmu na różnego typu bakterie i wirusy. Natomiast podczas choroby wzmacniają mechanizmy obronne organizmu, a po chorobie wspomagają jego regenerację. Do dobrych źródeł kwasów Omega – 3 należą ryby oraz oleje roślinne takie jak rzepakowy, sojowy czy lniany.

Koenzym Q10 – jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania każdej komórki naszego organizmu, chroni przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Koenzym Q10 wykazuje korzystny wpływ na przebieg zakażeń.

Zobacz również: Suplementy diety dla mężczyzn – jakie witaminy dla panów?

Domowe sposoby na odporność.

Jest wiele domowych sposobów na wzmocnienie swojej odporności, m.in. są to produkty dostępne w sklepie, zioła i naturalne preparaty występujące w aptece. Poniżej przedstawimy i opiszemy kilka z nich.

Miód – posiada silne właściwości bakteriobójcze i antyseptyczne, dlatego szczególnie polecany jest przy przeziębieniach. Dodatkowo wykazuje działanie, napotne, przeciwgorączkowe oraz łagodzące ból gardła i kaszel.  Dlatego też uznawany jest za naturalny produkt wzmacniający naszą odporność.

Cytryna – jest źródłem witaminy C (chociaż nie zawiera jej najwięcej), a tak jak wcześniej wspominaliśmy witamina C ma bardzo silne właściwości antyoksydacyjne, chroni limfocyty, neutrofile i makrofagi przed wolnymi rodnikami. Pobudza wzrost i sprawność komórek odpornościowych.

Imbir – wykazuje działanie antybakteryjne, obniża gorączkę, rozgrzewa i łagodzi kaszel przez co jest doskonałym naturalnym produktem, który pomaga w walce przy infekcji oraz podnosi naszą odporność.

Czosnek – który jest źródłem antyoksydantów ma dobroczynne działanie na nasz organizm. Allicyna zawiera związki siarki i ma działanie bakteriobójcze. Wspomaga układ odpornościowy, wykazuje działanie lecznicze na drogi oddechowe. Czosnek znajduje zastosowanie przy przeziębieniu, w chorobach układu odpornościowego oraz przy bólach głowy.  Możemy go wykorzystywać w walce z katarem jako tzw. gałganek Aliny J

Cebula – podobnie do czosnku również pomaga nam przy przeziębieniach. Bogata jest w substancje bakteriobójcze i właśnie dzięki temu jest dobra na przeziębienia i poprawia odporność. Słynny syrop z cebuli jest przygotowywany i stosowany już od kilku pokoleń.

Czarny bez – owoce oraz kwiaty czarnego bzu wykazują działanie przeciwwirusowe. Dodatkowo działają napotnie, przeciwgorączkowo, łagodzą kaszel, a nawet mają delikatne działanie przeciwbólowe.

Czystek – który zawiera polifenole (silne utleniacze) ma właściwości antyoksydacyjne przez co neutralizują wolne rodniki i hamują rozwój stanów zapalnych w naszym organizmie.

Wiesiołek – a dokładnie olej z wiesiołka wpływa korzystnie na równowagę hormonalną co pośrednio przyczynia się do wzmocnienia naszej odporności. Dodatkowo jest pomocny w redukowaniu stanów zapalnych.

Olej z czarnuszki – posiada naturalne olejki eteryczne, które stymulują nasze śluzówki wspomagając walkę z infekcja. Często zalecana jest dla alergików oraz dla osób cierpiących na przewlekły nieżyt nosa.

Acerola – wzmacnia odporność oraz działa pomocniczo przy zakażeniach wirusowych i bakteryjnych. Wpływa także na zwiększoną produkcję przeciwciał oraz neutralizuje działanie wolnych rodników.

Aloes – nie tylko wykorzystywany jest jako składnik kosmetyków, ale sok z aloesu dzięki obecności polisacharydów wpływa na odporność. Dodatkowo musimy wspomnieć, iż aloes zawiera ponad 140 cennych substancji m.in. witaminy z grupy B, witamina A i C, potas, magnez, cynk, fosfor, magnez. Dzięki substancjom zawartym w swoim składzie wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, antybakteryjne i przeciwbólowe.

Żeń – szeń – dzięki zawartości glikozydów saponinowych mają wpływ na poprawę odporności. Glikozydy saponinowe pobudzają do działania limfocyty T, które niszczą chorobotwórcze drobnoustroje.

Jeżówka purpurowa – wspiera namnażanie się komórek układu odpornościowego. Roślina ta wykazuje działanie przeciwzapalne, doskonale sprawdza się przy infekcjach dróg oddechowych, podczas grypy. Dodatkowo jest pomocna przy leczeniu opryszczki.

Co osłabia nasz układ odpornościowy?

Jest wiele czynników, które mogą osłabić naszą odporność. Do nich należy m.in. niekorzystna pogoda i wahania temperatury, na te czynniki akurat nie mamy wpływu. Natomiast istnieją też czynniki, z którymi możemy sobie poradzić. Należą do nich: alkohol, nikotyna, brak ruchu, zła dieta, nieregularny tryb życia, przemęczenie, stres i brak snu. Częstą przyczyną nawracających infekcji oraz osłabienia odporności jest nadużywana antybiotykoterapia.

Co powinny zawierać suplementy dla kobiet w ciąży?

To pytanie zadaje sobie większość przyszłych mam. W okresie ciąży organizm kobiety ma większe zapotrzebowanie na pewne składniki odżywcze. Powinno się szczególnie pamiętać, aby dostarczyć organizmowi niezbędne składniki budulcowe, energetyczne, witaminy i minerały. Pamiętajmy, że niedobór, jak i nadmiar poszczególnych składników może wpływać niekorzystnie dla zdrowia przyszłej mamy jak i przyczyniać się do nieprawidłowego przebiegu ciąży oraz rozwoju dziecka. W suplementach, które przyjmujemy podczas ciąży szczególną uwagę należy zwrócić na takie składniki jak: kwas foliowy, witaminę D3, żelazo, magnez, jod oraz wielonienasycone kwasy tłuszczowe.

Jakie witaminy suplementować w czasie ciąży?

W diecie przyszłej mamy powinny znajdować się takie witaminy jak: A, C, D, E oraz witaminy z grupy B.

• Witamina A ma za zadanie wsparcie prawidłowego rozwoju komórek płodu, wzrost kości i zawiązków zębów. Warunkuje także prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku i poprawia odporność oraz stan skóry.
• Witamina C, która należy do grupy antyoksydantów, doskonale wspiera działanie układu odpornościowego oraz odgrywa ważną rolę w procesach metabolicznych i wytwarzaniu kolagenu. Ułatwia także przyswajanie żelaza w przewodzie pokarmowym, co wiąże się ze zmniejszeniem ryzyka wystąpienia niedokrwistości.
• Witamina E również należy do grupy antyoksydantów które chronią organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Działa wzmacniająco na naczynia krwionośne i zapobiega przedwczesnemu rozpadowi krwinek czerwonych, dlatego właśnie zmniejsza ryzyko poronienia. Działa pozytywnie na rozwój wzroku u płodu oraz odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie układu rozrodczego. Jej niedobory mogą skutkować zwiększeniem ryzyka chorób układu krążenia, nawet anemią u mamy i dziecka.
• Witamina D jest niezbędna do utrzymania prawidłowej gospodarki wapniowo-fosforanowej w organizmie oraz prawidłowego funkcjonowania wielu tkanek, narządów i komórek niezwiązanych z gospodarką mineralną. Witamina D pełni dużo ważnych funkcji prorozwojowych co dla zdrowia kobiet ważne jest również ze względu na ryzyko rozwoju osteoporozy. Duży niedobór witaminy D w okresie ciąży zwiększa ryzyko wystąpienia stanu przedrzucawkowego oraz urodzenia dziecka z niedoborem tej witaminy, co skutkuje w późniejszym okresie słabą mineralizacją kości rozwojem krzywicy.
• Witaminy z grupy B są bardzo ważne, ponieważ zapewniają m.in. prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, łagodzą napięcie nerwowe oraz wspierają pracę mózgu. Jedną z najważniejszych witamin z grupy B jest witamina B9, czyli kwas foliowy.  Podczas ciąży zapotrzebowanie organizmu na kwas foliowy bardzo wzrasta. Zapewnienie odpowiedniej dziennej dawki witaminy B9 jest ważne przez cały okres ciąży, a najbardziej na jej początku. Kwas foliowy jest niezbędny do syntezy DNA, a co się z tym wiążę? Do prawidłowego wzrostu i funkcjonowania wszystkich komórek organizmu człowieka. W czasie ciąży znacząco wpływa na prawidłowy rozwój układu nerwowego u płodu, zapobiega rozszczepowi kręgosłupa i przepuklinie oponowo-rdzeniowej. Zalecane jest rozpoczęcie suplementacji najlepiej 3 miesiące przed planowaną ciążą, a następnie jej kontynuację podczas ciąży.

Zobacz również: Suplementy diety dla kobiet – jakie witaminy dla kobiet?

Jakie minerały i inne składniki brać w ciąży?

• Żelazo – Istnieje zależność pomiędzy jego poziomem we krwi pępowinowej dziecka, a testami oceniającymi zdolności motoryczne oraz poznawcze u kilkulatków. Niedobór żelaza występuje u ok. 40 proc. ciężarnych.

PTGiP rekomenduje suplementację żelazem u kobiet z anemią z niedoboru żelaza stwierdzoną w okresie przedkoncepcyjnym, a następnie od 9. tygodnia do końca ciąży – u ciężarnych z ryzykiem wystąpienia anemii z niedoboru żelaza (wegetarianki, pacjentki z zaburzeniami wchłaniania), u ciężarnych ze stężeniem hemoglobiny poniżej 11mg/dl oraz w okresie karmienia piersią.

Dawki żelaza w ciąży należy dostosować do danej kobiety i do danego trymestru. W przypadku ciężarnych z niedokrwistością dawkę Fe należy zwiększyć do 60-120mg na dobę.

• Jod – Odpowiednia podaż w ciąży składników, takich jak jod jest bardzo ważna dla rozwoju płodowego dziecka, bo od tego zależy prawidłowe funkcjonowanie jego tarczycy. Hormony tarczycy niezbędne są przede wszystkim do rozwoju mózgu i kości dziecka. Ich skrajny niedobór może spowodować ciężkie upośledzenie umysłowe płodu (kretynizm), wady układu kostnego, a także przedwczesne odklejenie się łożyska czy poronienie.

Dla płodu szczególnie ważny jest okres pierwszych 10 tygodni od zapłodnienia, bo wówczas nie ma on jeszcze własnej tarczycy i jest uzależniony od dostawy hormonów z organizmu matki, a właśnie wtedy najbardziej intensywnie rozwijają się jego wszystkie narządy, w tym mózg.

• Magnez – w okresie ciąży ma szczególne znaczenie. Jego zapotrzebowanie w tym czasie jest większe ze względu na wzrost łożyska, rozwój płodu i rosnącą masę ciała kobiety. Dodatkowo zmniejsza ryzyko przedwczesnego porodu oraz minimalizuje ryzyko wystąpienia cukrzycy ciążowej. Mimo tego u kobiet często występują utajone niedobory tego pierwiastka, a około 70% kobiet w wieku rozrodczym nie dostarcza z dietą zalecanych ilości magnezu
• Selen – Pierwiastek niezbędny do prawidłowego funkcjonowania tarczycy; wzrost stężenia selenu wiązany jest z lepszym rozwojem umysłowym dziecka.
• DHA – Suplementowanie w ciąży tego kwasu jest niezbędne, ponieważ w przeciętnej polskiej diecie występują duże niedobory niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3, zwłaszcza najcenniejszego z nich – kwasu dokozaheksaenowego (DHA), którego głównym źródłem są ryby morskie i owoce morza.

Badania wykazały, że spożycie DHA w ciąży ma pozytywny wpływ na rozwój układu nerwowego i narządu wzroku dziecka – kwas ten jest ważnym materiałem budulcowym dla komórek nerwowych, mózgu oraz siatkówki oka w czasie życia płodowego. Zgodnie z uznanymi dowodami naukowymi spożycie DHA już na poziomie 200 mg na dobę, przyczynia się do prawidłowego widzenia oraz funkcjonowania mózgu i serca.

Zobacz również: Refluks – objawy, przyczyny, leczenie

Co należy przyjmować przed ciążą?

Rozpoczęcie suplementacji przed ciążą należy wprowadzić najlepiej na 3 miesiące przed planowanym poczęciem.

Jednym z najważniejszych składników jakie powinien zawierać produkt to kwas foliowy. Szczególnie na początku, jest najważniejszym składnikiem, niestety odpowiedniej ilości nie jesteśmy w stanie dostarczyć sobie wraz z pożywieniem, z powodu jego wrażliwości na światło i temperaturę. Odpowiada on przede wszystkim za prawidłowe zamknięcie się cewy nerwowej płodu.

Suplementacja kobiety przed ciążą preparatami uzupełniającymi dietę nieco różni się od tej w ciąży. Kobiety planujące zajść w ciąże często zadają sobie pytanie jak przygotować swój organizm do tej zmiany. Wtedy właśnie powinny wykonać podstawowe badania, na podstawie których zostaną stwierdzone jakieś niedobory i należy je uzupełnić, sięgając np. po żelazo, magnez czy jakieś witaminy.

Czego nie wolno przyjmować w czasie ciąży?

Jak wiadomo każda kobieta będąca w ciąży musi zadbać nie tylko o zdrowie swoje, ale także maluszka. Oczywiste jest to, że nie należy spożywać alkoholu podczas ciąży czy też palić papierosów. Dodatkowo przyszła mama musi uważać na leki te dostępne bez recepty oraz na receptę.

Środki przeciwbólowe, takie jak leki z ibuprofenem lub kwasem acetylosalicylowym, gdyż mogą one w pierwszych tygodniach zwiększyć ryzyko poronienia. Leki z pseudoefedryną, również niewskazane w pierwszym trymestrze. Nie zaleca się również przyjmowania leków przeciwkaszlowych, które mają w składzie kodeinę i guajakol ponieważ mogą spowodować uszkodzenia płodu. Leki na trądzik z witaminą A należy wstrzymać ich stosowanie, ponieważ mogą negatywnie wpłynąć na rozwój płodu. Leki zmniejszające wydzielanie soku żołądkowego – mogą uszkodzić wątrobę płodu. Dodatkowo nie wskazane jest stosowanie takich leków jak: inhibitory konwertazy angiotensyny (stosowane w chorobie wieńcowej), antagoniści receptora angiotensyny II (stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego), lit (zawarty w lekach na zaburzenia psychiatryczne czy depresję), męskie hormony, metotreksat (lek na reumatoidalne zapalenie stawów i łuszczycę), talidomid (lek przeciwbólowy), kwas walproinowy (stosowany przy epilepsji), warfaryna (która rozrzedza krew). Należy pamiętać, że wszystkie leki które zamierzamy przyjąć w okresie ciąży muszą być skonsultowane z lekarzem oraz przyjmowane ściśle z jego zaleceniami.

Jakie witaminy w drugim trymestrze ciąży?

Drugi trymestr ciąży zaczyna się od 13 i kończy w 27 tygodniu, jest to okres, w którym rozwój płodu jest bardzo zaawansowany. Do niezbędnych składników jakie powinien zawierać suplement przyjmowany w tym czasie to przede wszystkim:

• Kwas foliowy – który jest potrzebny jest do prawidłowego rozwój dziecka oraz zapewnia dobry stan naczyń krwionośnych oraz czerwonych krwinek.
• Kwasy DHA – odpowiedzialne są za prawidłowy rozwój mózgu i wzroku u dziecka, a także zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia przedwczesnego porodu oraz depresji poporodowej u przyszłej mamy.
• Jod – wpływa na rozwój mózgu i poziom inteligencji dziecka, ma także korzystny wpływ na prawidłowy przebieg ciąży. Zmniejsza ryzyko poronienia i zabezpiecza przed przedwczesnym porodem oraz zmniejsza ryzyko komplikacji okołoporodowych.
• Żelazo – niedobór żelaza prowadzi do niedokrwistości, czyli anemii, która może skutkować poronieniem czy też poród przedwczesny.
• Witamina D3 – reguluje poziomu wapnia w surowicy krwi, co wpływa na mineralizację kości, zapobiegając takim chorobom jak krzywica i osteoporoza. Jest to bardzo ważna funkcja, gdy kształtuje się kościec dziecka.
• Witamina C – jest niezbędna dla prawidłowego rozwoju płodu oraz do zachowania dobrej odporności organizmu matki, a także przeciwdziała niedoborom wapnia czy żelaza.

Wyżej wymienione składniki odpowiadają za prawidłowy przebieg ciąży, dlatego należy zwrócić uwagę, czy wybrany preparat zawiera je w swoim składzie.

Zobacz również: Kolagen – jak działa i jak stosować?

Jakie witaminy przyjmować po porodzie?

Poród jest bardzo obciążającym momentem dla kobiety i jej organizmu. Dlatego potrzebne jest jej dodatkowe wsparcie. To wsparcie potrzebne jest przede wszystkim, kiedy mama decyduje się karmić swoje dziecko piersią. Niemowlę bowiem czerpie z mleka matki wszystkie potrzebne mu do wzrostu i prawidłowego rozwoju składniki.

Jakie składniki i witaminy powinna młoda mama dostarczać wraz z pożywieniem czy poprzez odpowiednią suplementację do swojego organizmu?

• kwas foliowy – bierze udział w procesie podziału komórek oraz pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego.
• jod – odpowiada za prawidłowy rozwój psychomotoryczny niemowlęcia.
• witamina D3 – jej właściwy poziom jest niezbędny, aby regulować gospodarkę wapniowo – fosforową i zapobiegać nadmiernej demineralizacji kości.
• żelazo – jego uzupełnienie jest potrzebne, aby wyrównać niedobory powstałe w ciąży i po porodzie.
• kwasy omega – 3 – regulują mechanizmy odpornościowe, a także zapewniają prawidłowy rozwój układu nerwowego dziecka, poprawiają również nastrój mamy.

Suplementy diety – co to znaczy?

Suplementy diety są to środki spożywcze, które mają na celu uzupełnienie codziennej diety. Najczęściej są skoncentrowanym źródłem witamin, minerałów lub innych substancji, które wykazują efekt odżywczy. Ich zadaniem nie jest leczenie, ponieważ nie są produktami medycznymi, pomimo tego, że mają postać podobną do leków taką jak tabletki, kapsułki, drażetki czy syropy. Mają na celu pomóc w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Najczęściej sięgamy po nie w przypadku niedoborów konkretnych składników w naszym organizmie. Pamiętajmy o tym, że aby suplementacja była bezpieczna nie możemy przekraczać zalecanego dziennego spożycia. Warto też jest skontaktować się z lekarzem prowadzącym w celu wykluczenia interakcji między składnikami zawartymi w suplementach, a lekami, które obecnie przyjmujemy.

Jakie witaminy powinno się suplementować?

Suplementy diety powinnyśmy dobierać w zależności od naszego zapotrzebowania na dany składnik – witaminę. Suplementy diety mogą zawierać takie witaminy jak: A, C, D, E, K oraz witaminy z grupy B.

Zobacz również: Suplementy diety dla mężczyzn – jakie witaminy dla panów?

Witamina A należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Pod jej nazwą kryją się związki pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, które wykazują aktywność biologiczną. W produktach pochodzenia roślinnego wit. A występuje jako beta karoten inaczej prowitamina A, natomiast w produktach pochodzenia zwierzęcego jako retinol i jego pochodne. Witamina A magazynowana jest w organizmie w wątrobie i tkance tłuszczowej. Witamina A przede wszystkim wpływa na proces widzenia, jest składnikiem barwnika siatkówki oka, co wpływa na odbiór bodźców wzrokowych. Bierze udział w procesie syntezy białek i przemianie lipidów, czyli tłuszczów oraz syntezie hormonów steroidowych. Witamina A uczestniczy w dojrzewaniu komórek układu odpornościowego oraz bierze udział w prawidłowym przebiegu procesów wzrostowych. Przyśpiesza gojenie się ran oraz pobudza szpik kostny do produkcji erytrocytów, czyli czerwonych krwinek. Zapewnia również prawidłową budowę kości i szkliwa. Wpływa na procesy rozrodcze, ponieważ bierze udział w procesie tworzenia się komórek rozrodczych męskich i żeńskich, a także zarodka i płodu. Pomaga w ochronie nabłonka układu oddechowego przed drobnoustrojami, zapobiega zakażeniom oraz pomaga zwalczać wirusy i bakterie. Dodatkowo wykazano również, iż wit. A ma działanie antynowotworowe, gdyż bierze udział w prewencji raka jelita grubego, raka piersi i raka płuc.

Witaminy z grupy B są to bardzo ważne jak nie najważniejsze witaminy dla człowieka.

Jaka jest rola witamin z grupy b w organizmie? Są potrzebne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, mają wpływ, m.in. na układ nerwowy, serce, układ naczyniowy, mięśnie i skórę. Wszystkie wit z grupy B należą do witamin rozpuszczalnych w wodzie. Nie są wytwarzane i kumulowane przez nasz organizm (ich nadmiar usuwany jest wraz z moczem), dlatego na bieżąco muszą być dostarczane z zewnątrz poprzez odpowiednio zbilansowaną dietę czy suplementację. Jakie są najważniejsze witaminy z grupy B?

Witamina B1, czyli tiamina – odgrywa ważną rolę we właściwym funkcjonowaniu układu nerwowego. Witamina B1 właściwości: bierze udział w przemianie cukrów na energię, wpływa na nasze samopoczucie i sprawność umysłową.

Odnajduje również zastosowanie w leczeniu: łojotoku, trądziku oraz czyraczności. Niedobór witaminy B1, może objawiać się odczuwaniem zmęczenia, nerwowością, problemami z koncentracją, zaburzeniami pracy układu nerwowego, a nawet chorobą Beri – beri.

Witamina B2, inaczej ryboflawina – czyli główny składnik enzymów niezbędnych przy spalaniu cukrów. Bierze udział w produkcji krwinek oraz transporcie tlenu przez komórki. Skutkiem niedoboru ryboflawiny może być: pękanie kącików ust, wypadanie włosów, suchość skóry, zawroty głowy czy przekrwienie oczu.

Witamina B3, czyli niacyna bądź witamina PP – odgrywa ważną rolę w przemianie materii, albowiem uczestniczy w metabolizmie aminokwasów, cukrów i tłuszczy. Wpływa również na układ odpornościowy. Dodatkowo współuczestniczy w tworzeniu kolagenu, przyczynia się do regulacji wilgotności skóry. W kosmetyce jest stosowana, aby zapobiec zmianom skórnym takim jak: szorstkość, zaczerwienienie, stany zapalne posłoneczne oraz leczniczo w preparatach przeciwko nadmiernemu wypadaniu włosów.

Witamina B5, czyli kwas pantotenowy – odgrywa istotną rolę w procesie przetwarzania pokarmu i uwalniania z niego energii. Jest niezwykle ważna w procesie podziału komórek w mieszku włosowym. Pomaga utrzymać jędrną i elastyczną skórę oraz jest skuteczna w leczeniu stanów zapalnych skóry. Witamina B5 jest bardzo słabo wchłaniana przez skórę, natomiast naturalny prekursor, czyli pantenol bardzo dobrze. Niedobór kwasu pantotenowego powoduje: nudności, bóle brzucha, zmęczenie, zahamowanie wzrostu, przedwczesne siwienie, wypadanie włosów oraz zmiany na skórze takie jak: nadmierne złuszczanie się naskórka, rogowacenie, przebarwienia.

Witamina B6, czyli pirydoksyna – zapobiega powstaniu kamieni nerkowych, wspiera walkę w leczeniu łojotokowego zapalenia skóry oraz zapobiega procesowi starzenia się. Witamina B6 właściwości: bierze udział w tworzeniu się czerwonych krwinek oraz w metabolizmie substancji takich jak: białko i węglowodany. Objawami niedoboru tej witaminy są m.in. skurcze mięśni, drganie powiek, drażliwość, łupież, tłusta lub łuszcząca się skóra.

Witamina B7, czyli biotyna znana również jako witamina H – jest ważnym czynnikiem przemiany cukrów, tłuszczy i białka. Przyczynia się do wytwarzania keratyny (najważniejszego budulca skóry, włosów oraz paznokci). W kosmetyce potocznie jest nazywana witaminą skóry lub koenzymem R. Objawami niedoboru biotyny są: wypadanie włosów, łamliwość paznokci, stany zapalne skóry, zaburzenia nerwowe, a nawet zaburzenia funkcjonowania szpiku kostnego.

Witamina B9, czyli kwas foliowy – bierze udział w procesie wytwarzania czerwonych krwinek, jest niezbędna do syntezy DNA oraz do właściwej pracy układu nerwowego. Jest konieczna do prawidłowego rozwoju układu nerwowego płodu, a mianowicie zapobiega wadom rozwojowym. Dlatego też bardzo ważne jest, aby przyszłe mamy nie doprowadzały do niedoboru kwasu foliowego podczas okresu ciąży. Przy udziale witaminy B9 powstaje serotonina, czyli tzw. hormon szczęścia, która działa kojąco i uspokajająco. Niedobór tej witaminy powoduje: niedokrwistość, zmęczenie, bezsenność, a nawet depresje.

Witamina B12, czyli kobalamina – Jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania wszystkich komórek. Pełni ważną funkcję w regeneracji czerwonych krwinek oraz w procesie syntezy DNA. Przeciwdziała anemii oraz podnosi płodność. Niedobory kobalaminy powodują: niedokrwistość i osłabienie.

Witamina C, inaczej kwas askorbinowy należy do witamin rozpuszczalnych w wodzie. Nie potrafimy jej samodzielnie syntetyzować, dlatego też musimy ją dostarczać z zewnątrz wraz z pożywieniem czy też odpowiednio dobraną suplementacją. Witamina C bierze udział w wielu procesach zachodzących w organizmie, przez co ma duże znaczenie w jego prawidłowym funkcjonowaniu. Wykorzystywana jest w medycynie, a dodatkowo dzięki swoim silnym właściwościom przeciwutleniającym znajduje szerokie zastosowanie w kosmetyce.

Witamina D jest odpowiedzialna przede wszystkim za mineralizację kości i prawidłowy rozwój układu kostnego. Reguluje również gospodarkę wapniowo-fosforanową w organizmie. Witamina D u dzieci jest odpowiedzialna za prawidłowy rozwój kości oraz minimalizację ryzyka wystąpienia krzywicy. Natomiast u kobiet w ciąży lub karmiących ma duży wpływ na rozwój dziecka oraz dodatkowo zapobiega powstaniu osteoporozy.

Witamina E to silny przeciwutleniacz, który przyczynia się m.in. do opóźniania procesów starzenia, dlatego też nazywana jest “witaminą młodości”.Witamina E bierze również udział w wielu ważnych procesach zachodzących w organizmie. Zmniejsza ryzyko rozwoju nowotworów i chorób serca. Wspomaga także pracę mięśni oraz wpływa na naszą płodność, dlatego potocznie nazywana jest „witaminą płodności”. Dlatego jeżeli chcemy zachować zdrowie i urodę, powinniśmy zadbać o jej prawidłowy poziom w naszej diecie.

Witamina K należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Tak jak inne witaminy odgrywa ważną rolę w organizmie człowieka, m.in. odgrywa istotną rolę w procesie krzepnięcia krwi oraz regulacji poziomu wapnia we krwi. Witamina K klasyfikuje trzy formy takie jak: witamina K1 – filochinon (syntetyzowaną w roślinach), witamina K2 – menachinon (produkowana przez bakterie w jelicie cienkim) oraz K3 – menadion (syntetyczna forma witaminy K). Jakie funkcje pełni witamina K w naszym organizmie? Przede wszystkim bierze udział w procesach krzepnięcia krwi oraz uszczelnianiu naczyń krwionośnych. Kojarzona jest także z syntezą protrombiny, czyli białka wytwarzanego w wątrobie. Wspomaga układ sercowo – naczyniowy poprzez działanie przeciwkrwotoczne oraz wzmacniające na ściany naczyń krwionośnych poprzez zapobieganie ich pękaniu i zwapnieniu. Dodatkowo przyczynia się do utrzymania gospodarki wapniowej dzięki udziałowi w procesie tworzenia tkanki kostnej. Ponadto wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwgrzybicze, przeciwbólowe oraz antybakteryjne. Witamina K wraz z witaminą D3 oraz wapniem odgrywa rolę w utrzymaniu prawidłowego stanu układu kostnego. Wiele badań przedstawia również, iż witamina K wykazuje działanie prowadzące do zatrzymania wzrostu oraz niszczenia komórek nowotworowych. Dodatkowo witamina K ma pozytywny udział przy chorobie Alzheimera, ze względu na swój udział w przekazywaniu sygnałów w ośrodkowym układzie nerwowym oraz metabolizmie lipidów mózgowych.

Jakie minerały powinny być w suplementach?

Dobry suplement diety oprócz witamin powinien zawierać również minerały m.in. takie jak: żelazo, magnez, cynk, selen i miedź.

• Żelazo – przede wszystkim jest składnikiem hemoglobiny oraz bierze udział w produkcji erytrocytów. Dodatkowo jest składnikiem białek i enzymów odpowiadających za metabolizm, budowę skóry, paznokci i włosów oraz bierze udział w syntezie DNA.
• Magnez – stabilizuje funkcje układu nerwowego oraz usprawnia pracę szarych komórek. Ma wpływ na wzmocnienie kości i ścięgien, obniża skutki napięcia przedmiesiączkowego oraz zapobiega powstawaniu kamieni żółciowych. Dodatkowo bierze udział w poprawnym działaniu układu odpornościowego.
• Cynk – utrzymuje prawidłowy stan skóry, włosów i paznokci oraz chroni cerę przed trądzikiem bakteryjnym. Odpowiada za poprawny metabolizm białek, tłuszczów i węglowodanów. Ponadto bierze udział w syntezie DNA oraz RNA.
• Selen – w połączeniu z witaminą E zapobiega przedwczesnemu starzeniu się skóry. Potrzebny jest również do prawidłowego funkcjonowania enzymów oraz ochrony komórek przed wolnymi rodnikami.
• Miedź – jest odpowiedzialna za produkcję kolagenu i erytrocytów, ponadto odpowiada za wzrost kości i metabolizm kwasów tłuszczowych. Zapobiega chorobom serca i układu krążenia. Uczestniczy w tworzeniu melaniny, czyli pigmentu decydującego za kolor skóry i włosów.
• Jod – pomaga w prawidłowej produkcji hormonów tarczycy, przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego. Dodatkowo pomaga zachować zdrową skórę i prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego.

Jak przyjmować suplementy?

Aby suplementacja była skuteczna, należy zachować właściwe dawkowanie, czyli zgodne z zaleceniami producenta. Najlepiej jest przyjmować suplement o stałej porze dnia, aby stężenie składników w organizmie było ustabilizowane. Dodatkowo pamiętajmy o tym, aby leki czy suplementy diety były popijane wodą. Przy suplementach witaminowych pamiętajmy również o podziale witamin na te, które są rozpuszczalne w wodzie, a te które są rozpuszczalne w tłuszczach. Przed jedzeniem najlepiej jest przyjmować suplementy, które zawierają witaminy rozpuszczalne w wodzie, natomiast po posiłku – rozpuszczalne w tłuszczach.

Jakie składniki możemy łączyć w suplementach, a jakie lepiej nie?

Jakie składniki tworzą zgrane duety?

– witamina A + E

– witamina A + B

– witamina A + D

– witamina A + cynk

– witamina A + wapń

– witamina E + B

– witamina E + C

– witamina C + selen

– witamina C + fosfor

– witamina C + cynk

– witamina C + żelazo

– witamina D + wapń

– magnez + witamina B6

Nieudane połączenia tworzą:

– cynk + wapń

– cynk + magnez

– magnez + wapń

– żelazo + wapń

Jakie witaminy i minerały suplementować jesienią?

W okresie jesiennym bardzo często dochodzi do osłabienia naszego organizmu oraz naszej odporności. Dlatego ważna jest odpowiednia suplementacja w tym czasie. Jakie witaminy i minerały powinniśmy uzupełnić podczas jesieni?

Zobacz również: Suplementy diety dla kobiet – jakie witaminy dla kobiet?

Witamina D powinniśmy zacząć przyjmować już we wrześniu dlatego, że latem i wiosną jest ona produkowana naturalnie przez naszą skórę pod wpływem promieni słonecznych. W okresie jesieni i zimy jej naturalna produkcja jest zbyt niska, dlatego właśnie musi dostarczana z zewnątrz poprzez suplementację. Odpowiedni poziom witaminy D odpowiada za prawidłowe działanie układu immunologicznego, dodatkowo wpływa pozytywnie na krążenie oraz zapobiega obniżeniu nastroju, który często w okresie jesiennym jest zaburzony.

Witamina C jest zaliczana do grupy silnych przeciwutleniaczy, przez co wspomaga walkę z wolnymi rodnikami. Kwas askorbinowy wspomaga obronę immunologiczną, przez wspieranie funkcji komórkowej wrodzonej oraz nabytej odporności. Niedobór witaminy C skutkuje spadkiem wydajności naszego układu odpornościowego, a co się z tym wiąże? – zwiększa się podatność na infekcje.

Cynk pomaga w zachowaniu właściwości komórek odpornościowych Działa również antyoksydacyjnie, a tym samym zabezpiecza komórki przed atakiem wolnych rodników. Cynk potrafi także w organizmie połączyć się z białkami i wytworzyć bardzo interesującą z punktu widzenia odporności strukturę – tak zwane palce cynkowe. Powstaje wówczas metaloproteina, w której cynk odpowiedzialny jest za stabilizację struktury tej cząsteczki, natomiast za fizyczne zwalczanie czynnika chorobotwórczego – na przykład wirusa – odpowiada białko o właściwościach antywirusowych.

Zarówno witamina C, jak i cynk wzajemnie uzupełniają role, jakie pełnią w zapewnianiu i modulowaniu odporności. Wspólnie zmniejszają ryzyko zakażenia, zabezpieczają komórki przed wnikaniem do ich wnętrza czynników chorobotwórczych, pobudzają komórki układu odpornościowego. Ich aktywność przypomina taniec zgranej pary. Zatem jeśli jednego czynnika z tego duetu zacznie brakować, drugi będzie miał problem z uruchomieniem i wykorzystaniem swojego potencjału wspomagającego odporność. Reakcje odpornościowe też nie będą działać na pełnej swojej mocy, ponieważ witamina C ma kluczowe znaczenie dla odporności komórkowej, natomiast cynk jest zaangażowany głównie w produkcję przeciwciał⁸. Suplementacja witaminy C i suplementacja cynku w jednym produkcie ma więc bardzo duży sens.

Jak sprawdzić jakich witamin i minerałów nam brakuje?

Przede wszystkim powinniśmy „słuchać” naszego organizmu. Niedobór każdej witaminy czy minerału daje inne sygnały, przykładowo takie jak: zmęczenie, bóle głowy, bóle brzucha, zmiany skórne i wiele innych. Aby sprawdzić jakich witamin czy minerałów nam brakuje warto jest swoje objawy skonsultować z lekarzem oraz wykonać badanie z krwi na poziom stężenia danej witaminy lub minerału.

Refluks – co to jest?

Refluks jest to schorzenie przewodu pokarmowego, które polega na cofnięciu się treści żołądkowej do przełyku. Dane wykazują, że dolegliwości związane z refluksem dotyczą codziennie nawet ok. 10% społeczeństwa.

Wyróżniamy trzy rodzaje refluksu:

• Żołądkowo – przełykowy – występuje najczęściej
• Jelitowo – żołądkowy – inaczej refluks żółciowy, towarzyszy mu objaw bólu nadbrzusza, który promieniuje na plecy
• Krtaniowo – gardłowy – spowodowany jest przesunięciem treści żołądkowej do krtani, jamy ustnej, zatok oraz ucha środkowego, objawia się poprzez uczucie dokuczliwego drapania w gardle.

Objawy refluksu

Do objawów refluksu należy: zgaga, tzw. puste odbijanie, uczucie cofania się treści żołądkowej do przełyku, nadkwasota, kwaśne odbijanie, pieczenie za mostkiem oraz ból górnej części brzucha. Dodatkowo mogą wystąpić nudności, wymioty, ból gardła, chrypka i zapalenie dziąseł. Do objawów niepokojących, które powinny skłonić nas do wizyty u lekarza należą: zaburzenie połykania, ból przy połykaniu, krwawienie z przełyku lub też zmniejszenie masy ciała.

Zobacz również: Oczyszczenie jelit – suplementy i dieta na oczyszczanie jelit

Przyczyny refluksu

Do przyczyn refluksu możemy zaliczyć:

• Zwiotczenie mięśnia zwieracza przełyku w odcinku jego wejścia do żołądka,
• Zaburzenia pracy dolnego zwieracza,
• Przepukliny rozworu przełykowego,
• Nadwaga i otyłość,
• Urazy klatki piersiowej,
• Choroby przewlekłe takie jak: cukrzyca,
• Astma,
• Ciąża,
• Palenie papierosów,
• Nadużywanie alkoholu,
• Spożywanie pokarmów obniżających ciśnienie dolnego zwieracza przełyku, potraw tłustych oraz wpływających drażniąco na przełyk (czekolada, kawa, napoje gazowane, soki cytrusowe, mięta pieprzowa, produkty na bazie pomidorów, tłuste potrawy).

Diagnozowanie refluksu

Do badań pozwalających zdiagnozować chorobę refluksową przełyku należy m.in. gastroskopia, która pozwala lekarzowi zobaczyć zniszczenia błony śluzowej przełyku oraz w razie konieczności pobrać wycinki tkanki do dalszych badań. Innym przykładem badania, które jest skuteczne w zdiagnozowaniu refluksu jest pH-metria, która mierzy ilość kwasu żołądkowego w przełyku. Czasami jednak wystarczy zwyczajny wywiad u lekarza, który po opisaniu przez pacjenta obecności typowych objawów choroby refluksowej trafnie postawi diagnozę.

Zobacz również: Suplementy diety dla mężczyzn – jakie witaminy dla panów?

Zgaga a refluks

Zgaga jest to bardzo częsta dolegliwość ze strony naszego układu pokarmowego, często jest mylona z refluksem żołądkowo – przełykowym. Zgaga objawia się charakterystycznym, nieprzyjemnym, często bolesnym pieczeniem występującym w przełyku oraz kwaśnym posmakiem w ustach. Najczęściej pojawia się po spożyciu ciężkostrawnego posiłku bądź po spożyciu wybranych produktów spożywczych. Występuje również jako reakcja na niektóre leki. Osoby, którym często dokucza zgaga tak jak i w przypadku refluksu powinni zadbać o odpowiednią dietę. Powinni ograniczyć spożycie takich produktów jak: herbata, kawa, napoje gazowane, alkohol, pikantne potrawy, tłuste potrawy, czekolada, owoce cytrusowe. Aby zapobiec zgadze najlepiej spożywać: wodę i napoje niegazowane, herbatki ziołowe, chude mięso, warzywa, świeże zioła, mleko oraz produkty mleczne.

Do domowych sposobów walki ze zgagą możemy zaliczyć: herbatkę z imbiru, herbatkę z kminku, sok z marchwi, ogórka, rzodkiewki lub buraka, siemię lnianę, sodę oraz mleko.

Do typowych objawów zgagi należą: ból i pieczenie w przełyku, uczucie przejedzenia, nudności oraz ospałość. Natomiast do zgagi przyczynia się: zjedzenie dużego bądź ciężkostrawnego posiłku, jedzenie w pośpiechu, nadwaga, palenie papierosów, ciąża, zażywanie dużej ilości leków, zaburzenia pracy przełyku.

Refluks uważany jest za jednostkę chorobową, natomiast zgaga jest jednym z najczęściej występujących objawów tej choroby, jednak pamiętajmy, że zgaga nie zawsze musi oznaczać refluks. Jeśli zgaga pojawia się sporadycznie np. po spożyciu ciężkostrawnego posiłku może świadczyć o efekcie przejedzenia, natomiast jeżeli jest odczuwana regularnie może świadczyć o chorobie refluksowej.

Zobacz również: Suplementy diety dla kobiet – jakie witaminy dla kobiet?

Dieta na refluks

W zapobieganiu objawów refluksu bardzo ważna jest dieta. Tak jak przy innych schorzeniach są produkty, które są wskazane oraz zabronione w diecie. Zacznijmy od produktów, które powinniśmy wykluczyć z naszej diety, jeśli mamy problem z objawami refluksu.

Produkty niewskazane przy refluksie:

– tłuste mięsa (golonka, kaczka),

– tłuste wędliny (salami, boczek, baleron),

– tłuste sery (topione, camembert, brie),

– napoje gazowane,

– potrawy typu fast food,

– czekolada,

– owoce takie jak pomarańcza, cytryna, grejpfruit,

– warzywa takie jak ostre papryczki, cebula, pomidory i ogórki

– soki pomarańczowe, grejpfruitowy, pomidorowy,

– ostre przyprawy: chilli, curry, pieprz czarny,

– produkty i potrawy z dodatkiem octu,

– mocna kawa i herbata,

– alkohol.

Natomiast do produktów, które są dozwolone w diecie przy refluksie należą:

– chude mięsa (drób i cielęcina),

– chude wędliny (szynki drobiowe, polędwica),

– chudy nabiał (mleko, jogurty, maślanka, kefiry z małą zawartością tłuszczu),

– warzywa takie jak ziemniaki, buraki, marchew, szpinak, kalafior,

– niegazowana woda mineralna,

– herbaty ziołowe,

– przyprawy i zioła takie jak oregano, koper, bazylia, estragon, rozmaryn i szałwia.

Warto jest też wspomnieć, że ważne jest to, jak przygotowujemy dania przy refluksie. Nie jest wskazane smażeni i grillowanie potraw czy też zagęszczanie zup śmietaną i mąką. Najlepiej jest, aby dania były gotowane, pieczone oraz lekkostrawne.

Naturalne sposoby na refluks

Przede wszystkim zadbaj o odpowiednią dietę. Wyłącz produkty takie jak: mocna herbata, kawa, alkohol, produkty fast food, tłuste potrawy, produkty marynowane, zupy i sosy na zasmażkach, razowe pieczywo, kasze i inne wcześniej wspomniane produkty. Zadbaj o to, aby posiłki były spożywane w niewielkich ilościach, a częściej i regularnie. Pamiętaj, aby posiłki spożywane były nie później niż dwie godziny przed snem. Nie kładź się również na odpoczynek czy też drzemkę zaraz po spożyciu obiadu czy innego posiłku. Zadbaj o to, aby posiłki były spożywane powoli, bez pośpiechu oraz w pozytywnej atmosferze.

Jeśli dopadną Cię objawy refluksu sięgnij po kleik z siemienia lnianego, zawiera on substancje śluzowate, które korzystnie wpłyną na przewód pokarmowy oraz pozwolą pozbyć się uczucia nieprzyjemnego pieczenia. Zanim sięgniesz po produkty farmaceutyczne do walki z objawami refluksu możesz spróbować również schrupania kilku orzechów lub wypicia szklanki zimnego mleka.

Jeśli jednak domowe sposoby nie przynoszą ulgi w walce z objawami refluksu, a wręcz przeciwnie nasilają się i pojawiają się zbyt często najlepiej udać się do lekarza lub bezpośrednio do gastrologa, który dobierze odpowiednią terapię.

Zobacz również: Oczyszczanie organizmu z toksyn – jak poznać, że organizm się oczyszcza?

Leczenie refluksu

Leczenie farmakologiczne polega na przyjmowaniu środków, które zobojętniają lub też hamują wydzielanie kwasu żołądkowego. Ma charakter głównie objawowy, czyli nie usuwa przyczyn choroby, ale przynosi ulgę w objawach oraz umożliwia regenerację uszkodzonej błony śluzowej.

Najczęściej stosuje się dwie grupy leków, które mają za zadanie zmniejszenie wydzielania kwasu, są to:

• Inhibitory pompy protonowej – substancje z tej grupy posiadają w nazwie końcówkę -prazol. Mają za zadanie hamowanie działania pomp transportujących jony w błonie śluzowej żołądka, wpływając na wydzielanie kwasu. Jest jedną z podstawowych grup leków stosowanych przy refluksie z powodu na dłuższy czas działania oraz pozytywny wpływ na gojenie się uszkodzeń powstałych na błonie śluzowej. Leki z tej grupy powinny być stosowane przez dłuższy okres, minimum dwa tygodnie.
• Blokery receptora H2 – substancje z tej grupy posiadają w swojej nazwie końcówkę – tydyna. Hamują one zależne od histaminy wydzielanie soku żołądkowego. Leki z tej grupy powinny być stosowane okazjonalnie, głównie u osób, u których zgaga występuje od czasu do czasu i nie ma objawów powikłania refluksu. Często są stosowane na noc w przypadku nasilania się objawów zgagi w pozycji leżącej. Nie powinny być długotrwale stosowane u kobiet w wieku rozrodczym, ze względu na możliwy wpływ na gospodarkę hormonalną.

Przy refluksie często też stosowane są środki zobojętniające oraz osłaniające błonę śluzową. Wykazują one słabsze i krótkotrwałe działanie zmniejszające objawy choroby, niż wyżej wymienione leki. Są bardzo dobrym rozwiązaniem w przypadku pojedynczych epizodów wystąpienia zgagi. Mogą również stanowić uzupełnienie terapii lekami z grupy inhibitorów pompy protonowej czy też blokerów receptorów H2. Ze względu na duże bezpieczeństwo dla płodu, często zalecane są kobietom w ciąży, które borykają się z objawami refluksu czy też zgagi.

W sytuacji, gdy jednak leczenie farmakologiczne nie przynosi trwalszej poprawy, lekarz może rozważać leczenie operacyjne, które ma na celu wzmocnienie okolicy wpustu żołądka. Decyzja ta powinna być poparta wcześniejszym wykonaniem specjalistycznych badań oraz po dokładnej analizie przypadku.

Witamina K należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Tak jak inne witaminy odgrywa ważną rolę w organizmie człowieka, m.in. odgrywa istotną rolę w procesie krzepnięcia krwi oraz regulacji poziomu wapnia we krwi. Została odkryta przez Henryka Dama już w 1953 roku, który po ośmiu latach z Edwardem Doisy otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny. Jest jedną z najtrwalszych witamin i bardzo ciężko jest nabawić się jej niedoboru. Witamina K klasyfikuje trzy formy takie jak: witamina K1 – filochinon (syntetyzowaną w roślinach), witamina K2 – menachinon (produkowana przez bakterie w jelicie cienkim) oraz K3 – menadion (syntetyczna forma witaminy K).

Witamina K1 jest rozpuszczalna w tłuszczach i syntetyzowana przez rośliny, dostarczana jest do organizmu wraz z pożywieniem.

Witamina K2 jest również rozpuszczalna w tłuszczach i produkowana jest przez drobnoustroje, które występują w układzie pokarmowym tworzące florę bakteryjną.

Witamina K3, czyli syntetyczna pochodna witaminy K, jest rozpuszczalna w wodzie i wykazuje większą przyswajalność od naturalnej formy witaminy K1.

Witamina K – działanie

Jakie funkcje pełni witamina K w naszym organizmie?

Przede wszystkim bierze udział w procesach krzepnięcia krwi oraz uszczelnianiu naczyń krwionośnych. Kojarzona jest także z syntezą protrombiny, czyli białka wytwarzanego w wątrobie. Wspomaga układ sercowo – naczyniowy poprzez działanie przeciwkrwotoczne oraz wzmacniające na ściany naczyń krwionośnych poprzez zapobieganie ich pękaniu i zwapnieniu. Dodatkowo przyczynia się do utrzymania gospodarki wapniowej dzięki udziałowi w procesie tworzenia tkanki kostnej. Ponadto wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwgrzybicze, przeciwbólowe oraz antybakteryjne. Witamina K wraz z witaminą D3 oraz wapniem odgrywa rolę w utrzymaniu prawidłowego stanu układu kostnego. Wiele badań przedstawia również, iż witamina K wykazuje działanie prowadzące do zatrzymania wzrostu oraz niszczenia komórek nowotworowych. Dodatkowo witamina K ma pozytywny udział przy chorobie Alzheimera, ze względu na swój udział w przekazywaniu sygnałów w ośrodkowym układzie nerwowym oraz metabolizmie lipidów mózgowych.

W kosmetyce natomiast jest wykorzystywana witamina K w pielęgnacji skóry głównie naczyniowej i dojrzałej. Poprawia koloryt skóry z pękającymi naczynkami krwionośnymi. Ma działanie rozjaśniające na zaczerwienioną i zniszczoną skórę w wyniku intensywnego opalania się. Doskonale sprawdza się przy pielęgnacji skóry dojrzałej ze zmienionymi naczyniami krwionośnymi oraz dużą skłonnością do tworzenia się wylewów i drobnych siniaków.

Objawy i skutki niedoboru witaminy K

Tak jak wspominaliśmy wcześniej do niedoboru witaminy K dochodzi dość rzadko.

Do niedoborów najczęściej dochodzi przy chorobach przewlekłych wątroby, niedożywieniu, zaburzeniach wchłaniania (cholestaza, celiakia, mukowiscydoza), przy antybiotykoterapii oraz podczas chorób nowotworowych.

Niedobór objawia się:

• Częstym powstawaniem siniaków,
• Częstymi krwotokami z nosa,
• Krwawieniem dziąseł podczas mycia zębów,
• Wydłużonym czasem krzepnięcia krwi,
• Wylewami krwi do różnych narządów,
• Zbyt obfitymi krwawieniami miesięcznymi u kobiet,
• Krwiomoczem,
• Samoistnymi krwawieniami,
• Większą podatnością na infekcje,
• Zwapnieniem naczyń krwionośnych,
• Nieprawidłową mineralizacją kości,

Skutkiem niedoboru witaminy K u noworodków i niemowląt może być zaburzenie wzrostu i rozwoju oraz choroba krwotoczna.

Nadmiar witaminy K

Nadmiar witaminy K występuje niezbyt często, ale gdy już do niego dojdzie poprzez niewłaściwe dawkowanie suplementów to objawia się poprzez:

• Zaburzenia funkcjonowania wątroby,
• Uderzeniami gorąca,
• Bólami serca,
• Nadmierną potliwością,
• Niedokrwistością hemolityczną lub żółtaczką u noworodków.

Witamina K dla dzieci

Witamina K dla noworodków i niemowląt jest bardzo ważna. Już w pierwszej dobie po porodzie podawany jest zastrzyk z witaminą K, ze względu na to, że nowonarodzone dziecko ma niski jej poziom i może doprowadzić to do zaburzeń krzepliwości, a w konsekwencji do krwawień, które są bardzo niebezpieczne dla takich maluszków. Najpoważniejszym skutkiem może być nawet krwawienie do mózgu. Dziecko po porodzie ma niedojrzałą florę bakteryjną przewodu pokarmowego, która nie wytwarza wystarczająco witaminy K. Po powrocie ze szpitala noworodkom powinno się podawać odpowiednią dawkę witaminy K do końca 3 miesiąca ich życia.

Źródła witaminy K

Do naturalnych źródeł witaminy K należą głównie zielone warzywa, które posiadają dużą zawartość chlorofilu. Należy do nich:

– szpinak

– brokuł

– jarmuż

– szparagi

– sałata

– rukola

– brukselka

– seler naciowy

– natka pietruszki

– ogórki

– cukinia

– szczaw

– botwinka

– groszek

– bób

– bazylia

– rzeżucha

– szczypiorek

Do innych źródeł witaminy K możemy zaliczyć również takie owoce i warzywa jak: awokado, kalafior, rzepa, marchew, ziemniak, truskawki, morele, borówki, suszone figi, granat, jeżyny, rabarbar i suszone śliwki. Znajdziemy ją również w takich produktach jak orzechy oraz produkty zbożowe. Witaminę K trochę w mniejszych ilościach zawierają produkty pochodzenia zwierzęcego takie jak: wątróbka, jaja, mleko i jego przetwory.

Ze względu na fakt, że witamina K1 i K2 jest rozpuszczalna w tłuszczach, powinno się łączyć produkty z jej zawartością ze zdrowymi tłuszczami. Natomiast witamina K2 by wesprzeć jej działanie i przyswajalność warto sięgać po produkty fermentowane takie jak: fermentowane przetwory mleczne, kiszone ogórki czy kapustę. Witamina K jest odporna na wysokie temperatury, czyli nie wpływa na nią obróbka termiczna.

Połączenie witaminy K2 i D3

Czy tak naprawdę jest wskazane ich połączenie? Co różni te dwie witaminy, a co łączy? Postaramy się odpowiedzieć na powyższe pytania.

Witamina K występuje w wielu produktach spożywczych i dodatkowo wytwarzana jest przez bakterie jelitowe w przewodzie pokarmowym. Natomiast witamina D jest syntetyzowana w skórze pod wpływem promieniowania słonecznego. Występuje w niewielkich ilościach w niewielu produktach spożywczych takich jak: tłuste ryby (łosoś, makrela) oraz nabiale (mleko, ser, jaja). Bardzo rzadko dochodzi do niedoborów witaminy K, przypadkiem są sytuacje patologiczne, gdy ulega zniszczeniu flora bakteryjna. Natomiast do niedoborów witaminy D dochodzi często zazwyczaj w okresie jesiennym i zimowym, kiedy brakuje słońca.

Te dwie witaminy łączy na pewno udział w metabolizmie tkanki kostnej, rola w prewencji oraz leczeniu osteoporozy.

Leki i suplementy z witaminą K

Witamina K występuje na rynku jako lek dostępny na receptę, lek dostępny bez recepty, jako suplement diety i jako składnik w kosmetykach. Może mieć postać kropelek, tabletek, kapsułek czy też kapsułek typu twist off. Występują produkty z samą witaminą K, ale również produkty złożone np. z witaminą D.

Średnie zapotrzebowanie spożycia witaminy K różni się w zależności od wieku, płci oraz stanu fizjologicznego. Jako normę dziennego zapotrzebowania na witaminę K u dzieci szacujemy ok. 1 mg, natomiast dla dorosłego człowieka są to 4 mg.

Jak możemy sprawdzić czy poziom witaminy K w naszym organizmie jest odpowiedni?

Poprzez badania takie jak: oznaczanie witaminy w osoczu krwi, pomiar stężenia protrombiny w osoczu oraz testy immunologiczne, które służą do wykrycia subklinicznych niedoborów.

Zwiększone zapotrzebowanie na witaminę K wykazują osoby, które:

– stosują przewlekłe antybiotyki,

– mają długotrwałe biegunki,

– cierpią na zespoły wchłaniania,

– mają schorzenia wątroby,

– stosują leki o działaniu antykoagulacyjnym,

– stosują niewłaściwą dietę,

– są w podeszłym wieku.

Witamina K2 MK7

Witamina K2 MK7 inaczej zwana menachinonem, jest naturalnego pochodzenia oraz bardzo dobrze przyswajalna. Znajduje się w produktach otrzymywanych w wyniku fermentacji bakteryjnej. Jednym z najlepszych źródeł witaminy K2 MK7 jest natto, czyli sfermentowane ziarna soi.

Witamina K2 MK 7 chroni serce przed zwapnieniem, reguluję układ kostny, wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu krwionośnego oraz zmniejsza ryzyko zawału serca, udaru czy też miażdżycy.

Podczas przyjmowania witaminy K2 MK7 należy pamiętać, że jest to witamina rozpuszczalna w tłuszczach, dlatego też warto przyjmować ją podczas posiłku przez to jej działanie będzie jeszcze lepsze.

Należy uważać, na przyjmowanie witaminy K2 MK7 wraz z lekami przeciwzakrzepowymi, zbyt wysoka dawka witaminy K może zaburzać działanie leków przeciwzakrzepowych.

Cynk – rola w organizmie

Cynk jest jednym z 24 podstawowych pierwiastków, które są niezbędne do przetrwania każdego człowieka. Jest mikroelementem, który odgrywa wiele ważnych funkcji w naszym organizmie. Ma wpływ na działanie kilkuset enzymów, jest niezbędny w procesach wzrostu i podziału komórek oraz uczestniczy w przemianach białek, tłuszczów i węglowodanów. Bierze również udział w procesie krzepnięcia krwi oraz odgrywa ważną rolę w prawidłowym działaniu narządu wzroku. Warunkuje prawidłowe działanie naszego układu immunologicznego, bowiem uczestniczy w reakcjach odpornościowych organizmu. Cynk jest również bardzo ważnym pierwiastkiem w utrzymaniu zdrowej skóry, włosów i paznokci. Dodatkowo wpływa korzystnie na kości i wspomaga leczenie reumatyzmu. Reguluje również pracę układu krążenia oraz pomaga ustabilizować ciśnienie krwi. Cynk bierze udział w regulacji pracy trzustki przez co wpływa na prawidłowe wydzielanie insuliny. Ponadto wpływa na poziom libido u kobiet i mężczyzn oraz poprawia płodność u mężczyzn.

Niedobór cynku u mężczyzn

Do przyczyn niedoboru cynku możemy zaliczyć złą dietę bogatą w zbyt duże ilości soli, cukru i białka, nadmierne spożywanie alkoholu oraz niedoczynność tarczycy. Na niedobór cynku bardziej narażone są osoby, które posiadają choroby żołądkowo – jelitowe, czy też przyjmujące leki na nadkwasotę lub diuretyki.

Jakie objawy może zauważyć mężczyzna, gdy poziom cynku w organizmie jest zbyt niski?

• Spadek odporności oraz energii – ciągłe uczucie zmęczenia, chroniczne uczucie napięcia, podatność na stres, problemy ze snem oraz częste infekcje.
• Problemy z wyglądem skóry i włosów – wypadanie włosów, łysienie, zmiany skórne, stany zapalne skóry.
• Zaburzenia gospodarki hormonalnej (testosteronu) – zaburzenia w rozroście i budowie tkanki mięśniowej, problemy z popędem płciowym, potencją oraz pożądaniem, zmniejszenie liczby plemników oraz spadek ich żywotności.
• Problemy z wagą – zwiększenie apetytu, zaburzenia spalania tkanki tłuszczowej.
• Problemy w prawidłowym funkcjonowaniu prostaty.
• Podwyższonym poziomem cholesterolu oraz wzrostem ciśnienia tętniczego.

Objawy nadmiaru cynku

Zarówno niedobór jak i nadmiar cynku może mieć negatywny wpływ na organizm. Nadmiar cynku sprzyja rozwojowi choroby Alzheimera, prowadzi do zaburzeń odpowiedzi immunologicznej oraz negatywnie wpływa na metabolizm miedzi i żelaza. Przy ostrym zatruciu cynkiem mogą wystąpić takie dolegliwości jak: bóle głowy, bóle brzucha, nudności, biegunka, wymioty i osłabienie. Przy długotrwałym zbyt wysokim poziomie cynku w organizmie mogą pojawić się również takie objawy jak: metaliczny posmak w ustach, zawroty głowy i halucynacje.

Cynk a testosteron…

Cynk odgrywa bardzo ważną rolę w utrzymaniu prawidłowego poziomu testosteronu we krwi u mężczyzn. Dlatego właśnie mężczyźni powinni zadbać, aby ich dieta była bogata w ten pierwiastek. Poziom testosteronu naturalnie spada wraz z wiekiem mężczyzny. Niski poziom testosteronu oraz hipogonadyzm mogą spowodować zaburzenia erekcji. Zaburzenia erekcji u mężczyzn stanowią częstą dolegliwość, która objawia się obniżoną samooceną oraz dyskomfortem w sytuacjach intymnych.

Cynk w naturalny sposób podnosi poziom testosteronu u mężczyzn. Dodatkowo zmniejsza aktywność enzymu aromatazy, która jest odpowiedzialna za przemianę testosteronu do estrogenu. Dlatego, aby zachować prawidłowe funkcjonowanie układu hormonalnego, panowie powinni spożywać około 10 mg cynku dziennie.

Cynk i selen na potencje

Przyjmowanie suplementów diety przez mężczyzn z cynkiem i selenem odgrywa dla nich ważną rolę. Ten duet ma bardzo duży wpływ na poprawę jakości życia seksualnego, poprzez pozytywny wpływ na potencję oraz poprawę libido. Selen spełnia ważną funkcję podczas właściwego wytwarzania męskich komórek rozrodczych oraz jest składnikiem spermy. Dodatkowo wpływa na erekcję, poprawę libido oraz metabolizm testosteronu. Niedobór selenu może prowadzić do niepłodności. Natomiast cynk odpowiedzialny jest za utrzymanie prawidłowego poziomu testosteronu we krwi, zwiększa poziom libido oraz popęd seksualny. Dodatkowo poprawia ruchliwość plemników, zwiększa produkcję spermy oraz pozytywnie wpływa na prostatę. Niewielki niedobór selenu czy cynku może obniżać sprawność seksualną oraz popęd płciowy.  Do naturalnych źródeł selenu zaliczamy orzechy brazylijskie, ryby takie jak łosoś i tuńczyk, drób, pszenica, grzyby oraz jaja kurze.

Produkty bogate w cynk

Całkowite zapotrzebowanie na cynk możemy zaspokoić poprzez stosowanie zbilansowanej diety, która będzie bogata w naturalne źródła cynku takie jak:

• Podroby – a zwłaszcza wątróbka,
• Mięso – wołowina, wieprzowina, jagnięcina,
• Ryby – dorsz, tuńczyk,
• Ostrygi i kraby,
• Grzyby – pieczarki, kurki, boczniaki,
• Pełnoziarniste produkty zbożowe – ciemne pieczywo, makarony, ryż,
• Warzywa – głównie strączkowe takie jak biała fasola, groch oraz inne warzywa: cebula, czosnek, pomidory, kapusta, brokuł i brukselka,
• Nabiał – sery gouda, cheddar, feta,
• Jaja – żółtko jaja,
• Pestki dyni i ziarna słonecznika,
• Kiełki pszenne,
• Kakao oraz gorzka czekolada.

Suplementy z cynkiem

W cięższych przypadkach niedoboru cynku zaleca się jego suplementacje w postaci tabletek czy kapsułek. Jakie formy cynku są dostępne w sprzedaży?

• Cynk chelatowany – cynk w postaci 100% chelatu aminokwasowego jest uznawany za jedną z najlepiej przyswajalnych form cynku. Ta forma minerału poddana jest procesowi chelatowania czyli nadania ładunku elektrycznego cząsteczkom organicznym co powoduje wzrost stężenia minerału w cząsteczce. Dzięki temu każda cząsteczka ma większą ilość cynku.
• Oracja cynkowa – ta forma cynku jest schelatowana do kwasu orotowego i wykazuje największą przyswajalność, jednak występuje na polskim rynku dosyć rzadko.
• Pikolinian cynku – w tym przypadku do cynku dodano kwas pikolinowy i dlatego jego przyswajalność jest zwiększona. Jest najlepszą formą dla osób, które mają problemy z układem pokarmowym, ponieważ jest obojętny dla żołądka.
• Tlenek cynku – ta forma cynku nie jest chelatowana i stosuje się ją wyłącznie miejscowo. Najczęściej występuje w maściach do leczenia podrażnień czy oparzeń skóry oraz jako najczęstszy składnik filtrów przeciwsłonecznych.
• Siarczan cynku – jest kolejnym przykładem formy cynku w postaci niechelatowanej i nieorganicznej. Posiada niemal zerową przyswajalność.
• Glukonian cynkowy – jedna z najbardziej popularnych postaci cynku w diecie. Powstaje podczas produkcji przemysłowej, która polega na fermentowaniu glukozy.
• Octan cynku – jest chemicznie zmienioną postacią cynku. Ze względu na możliwe skutki uboczne nie zaleca się stosowania tej formy cynku.

Dobrą propozycją suplementu jest duet witaminy C z cynkiem. Takie połączenie wykazuje skuteczność we wspomaganiu działania układu odpornościowego oraz w produkcji białek – w tym białek skóry, włosów i paznokci.

To także suplement wykazujący właściwości antyoksydacyjne i aktywujący procesy regeneracyjne organizmu.

Inną propozycją suplementu z cynkiem będzie jego połączenie z magnezem oraz witaminą B6.  Zawartość w suplemencie magnezu i witaminy B6 pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego i w utrzymaniu prawidłowych funkcji psychologicznych. Przyczyniają się również do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia.

Pamiętajmy również o duecie cynku z selenem, który tak jak wspominaliśmy wcześniej jest bardzo ważny dla mężczyzn. Nie tylko ma wpływ na poprawę jakości życia seksualnego, poprzez pozytywny wpływ na potencję oraz poprawę libido, ale również jest ważny dla prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego.

Jak powinniśmy suplementować cynk?

• Aby nie zaburzyć wchłaniania cynku powinniśmy go przyjmować najlepiej 2 godziny przed czy po posiłku, a nie w trakcie.
• Nie powinniśmy przyjmować cynku wraz z żelazem, ponieważ żelazo zmniejsza wchłanianie cynku.
• Również przyjmowanie cynku wraz z filiżanką kawy spowoduje zaburzenie wchłaniania cynku.
• Powinniśmy pamiętać, że suplementacja cynkiem zmniejszy wchłanianie wapnia, ibuprofenu, aspiryny, diuretyków oraz antybiotyków tetracyklinowych.

Uważajmy również na poziom miedzi podczas suplementacji cynkiem, ponieważ nadmiar cynku może doprowadzić do niedoborów miedzi.

Serce – budowa i funkcje

Serce jest najważniejszym narządem w naszym ciele, który nieustannie pracuje przez dziesiątki lat. Jest głównym elementem w układzie krążenia, to dzięki niemu krew krąży po naszym organizmie i dostarcza tlen oraz składniki odżywcze do organów. W ciągu minuty nasze serce uderza ok. 70 razy i przepompowuje w tym czasie od 4 do 6 litrów krwi.

W budowie anatomicznej serca wyróżnić możemy podstawę oraz wierzchołek, natomiast w budowie wewnętrznej trzy warstwy zwane: wsierdziem, śródsierdziem oraz nasierdziem.

Serce składa się z:

• przedsionka prawego oraz lewego – spełniają funkcję tzw. poczekalni dla krwi, która powraca z całego organizmu do prawego przedsionka, natomiast z płuc do lewego przedsionka.
• komory prawej oraz lewej – z komór wypychana jest krew do tętnic, z lewej komory do całego organizmu, natomiast z prawej do płuc.
• zastawek – są odpowiedzialne za to, aby krew płynęła w jednym kierunku.
• tętnic – wyprowadzają krew z serca do płuc lub do komórek.
• żył – doprowadzają krew do serca, a dokładniej do przedsionka prawego i lewego.

Choroby serca

• Nadciśnienie tętnicze – jest chorobą, która charakteryzuje się podwyższonym ciśnieniem krwi, gdzie wartość przekracza poziom 140/90 mm Hg. Nieleczone nadciśnienie prowadzi do przerostu mięśnia sercowego, niewydolności serca, udaru mózgu, choroby wieńcowej i zawału.
• Choroba niedokrwienna (wieńcowa) i zawał serca – powstaje, gdy do mięśnia sercowego nie dostarczane jest w odpowiednich ilościach tlen i substancje odżywcze. Choroba powoduje, że przepływ krwi jest utrudniony, serce nieodpowiednio dotlenione i często doprowadza do zawału serca!
• Niewydolność serca – najczęściej rozwija się przy nadciśnieniu tętniczym, chorobie wieńcowej lub po zawale. Przyczyną powstania niewydolności serca jest upośledzenie jego pracy i niewystarczający przepływ krwi do potrzeb organizmu.
• Zapalenie mięśnia sercowego – przyczyną najczęściej bywają przebyte nie do końca wyleczone infekcje wirusowe lub bakteryjne. Choroba doprowadza do zniszczenia części mięśnia sercowego i zaburzenia jego funkcjonowania.
• Migotanie przedsionków – najbardziej narażone są osoby starsze oraz mające choroby cywilizacyjne. Podczas migotania przedsionków dochodzi do utraty skurczów przedsionków, co w następstwie sprzyja powstawaniu skrzeplin, które mogą przedostać się poza serce i mogą doprowadzić do udaru mózgu.
• Nerwica serca – wywołana jest zaburzeniami stanu psychicznego np. podczas silnego stresu. Objawia się ostrym bólem w klatce piersiowej, kołataniem serca oraz dusznościami.
• Zaburzenia rytmu serca:

– arytmia – objawia się zaburzeniami rytmu serca takimi jak: przyśpieszenie lub zwolnienie i nieregularnością w funkcjonowaniu. Czyli gdy nasze serce bije za szybko, za wolno lub nieregularnie.

– tachykardia – inaczej zwana częstoskurczem, występuje wtedy, gdy nasze serce bije zbyt szybko. Serce kurczy się ponad 100 razy podczas 1 minuty.

– bradykardia – gdy rytm pracy serca jest zbyt wolny, nasze serce kurczy się wolniej niż 60 razy na 1 minutę.

– migotanie przedsionków – jedno z zaburzeń rytmu serca, objawiające się najczęściej kołataniem serca. Jest bardzo niebezpieczne, ponieważ często grozi nawet śmiercią.

Co szkodzi naszemu sercu?

Dobra kondycja naszego serca jest podstawą do dobrego i długiego życia. Co negatywnie wpływa na zdrowie naszego serca oraz czego powinniśmy unikać, aby je chronić?

• Cukrzyca – jest chorobą, która bardzo nasila procesy zapalne, w następstwie których narasta blaszka miażdżycowa. Zwiększa również ryzyko zgonów na zawał serca u mężczyzn dwukrotnie, a u kobiet nawet sześciokrotnie!
• Nadwaga – tkanka tłuszczowa, która występuje w nadmiarze przy nadwadze czy otyłości bardzo negatywnie wpływa na nasz układ sercowo – naczyniowy. Przyczynia się do wystąpienia nadciśnienia tętniczego, miażdżycy, zakrzepicy oraz zawału serca.
• Wysoki cholesterol – zbyt wysoki poziom cholesterolu LDL – „złego cholesterolu” doprowadza do odkładania się substancji tłuszczowych na ścianach naczyń w wyniku czego może dojść do miażdżycy, a w konsekwencji do zawału serca.
• Alkohol – nadużywanie alkoholu bardzo często przyczynia się do nadciśnienia tętniczego, zaburzeń rytmu serca, a nawet zwiększa ryzyko migotania przedsionków.
• Palenie papierosów – zawarta w papierosach nikotyna oraz inne substancje chemiczne podnoszą ciśnienie tętnicze i przyspieszają akcje serca. Zwiększają ryzyko wystąpienia miażdżycy oraz zawału serca. Palenie bierne jest również szkodliwe!
• Zła dieta – przetworzona żywność, przetworzone mięso, fast food, energetyki i inne zawierają bardzo dużo konserwantów, soli, cukrów, nasyconych kwasów tłuszczowych oraz wiele innych substancji, które niekorzystnie wpływają na nasz cały organizm oraz serce. Taka dieta zwiększa ryzyko wystąpienia miażdżycy, zawału serca czy udaru mózgu.
• Stres – ma bardzo duży wpływ na nasze serce. Długotrwały stres jest bardzo niebezpieczny, ponieważ przybliża nas do wystąpienia zawału serca.
• Ignorowanie badań kontrolnych – dzięki badaniom kontrolnym możemy wcześniej wykryć chorobę oraz podjąć prawidłowe leczenie we wczesnym jej stadium.

Dieta na serce

Od dawna wiadomo, że zdrowa i zbilansowana dieta to kierunek do dobrego samopoczucia, zdrowia oraz pomoc w walce z wieloma schorzeniami m.in. chorobami serca. Co powinniśmy spożywać, a co ograniczyć bądź wykluczyć z naszej diety, aby mieć zdrowe i mocne serce? Badania wskazują, że przy profilaktyce chorób sercowo – naczyniowych powinniśmy głównie opierać się na dietach takich jak śródziemnomorska i DASH. Zarówno dieta śródziemnomorska jak i dieta DASH opiera się na spożywaniu przede wszystkim warzyw, owoców, nasion warzyw strączkowych, produktów pełnoziarnistych i zdrowych tłuszczy takich jak oliwa z oliwek oraz ograniczeniu produktów mlecznych i mięsa. Dieta DASH dodatkowo zaleca ograniczenie spożycia soli nawet do 1,5 mg na dobę.

Podsumowując wskazujemy jakie produkty powinny być spożywane w diecie na serce.

• Chudy nabiał – unikajmy tłustego mleka czy serów żółtych, topionych czy feta. Sięgajmy po produkty, które mają zawartość 1,5-2% tłuszczu.
• Owoce i warzywa – są to produkty niskotłuszczowe i niskokaloryczne, z wysoką zawartością błonnika pokarmowego, witamin i składników mineralnych. Zalecane są głównie rośliny strączkowe takie jak fasola i groch, pomidory, brokuły, brukselka, ziemniaki, szpinak, botwinka, bakłażan, awokado, banany, arbuz, agrest, czarna porzeczka, czereśnie, wiśnie, śliwki.
• Produkty pełnoziarniste – takie jak ciemne pieczywo, makaron, ryż, kasza gryczana czy jaglana zawierają duże ilości błonnika oraz cenne składniki mineralne.
• Orzechy – obniżają poziom cholesterolu LDL we krwi.
• Zdrowe tłuszcze – oliwa z oliwek, olej rzepakowy, olej lniany są źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych takich jak omega – 3 i omega – 6, które korzystnie wpływają na profil lipidowy.
• Tłuste ryby – są źródłem cennych nienasyconych kwasów omega – 3, które dobroczynnie wpływają na serce i naczynia krwionośne. Do takich ryb należą m.in. łosoś, dorsz i tuńczyk.
• Mięso – tak, ale jak najmniej! Unikajmy mięsa czerwonego i tłustego, a w małych ilościach spożywajmy mięso chude z indyka lub kurczaka.

Witaminy i minerały na mocne i zdrowe serce

Warto również pamiętać, aby nasza dieta była bogata w witaminy i minerały, które wzmocnią nasze serce. Czasami warto sięgnąć po suplementy, aby uzupełnić braki składników odżywczych w naszej diecie. W tym przypadku takie suplementy powinny zawierać:

Witaminy

• witamina A – która między innymi bierze udział w metabolizmie tłuszczów.
• witaminy z grupy B – przede wszystkim B6, która odpowiada za prawidłowe działanie układu krwiotwórczego oraz B12, która pomaga obniżyć stężenie cholesterolu we krwi.
• witamina C – uczestniczy w produkcji kolagenu, który odgrywa istotną rolę w utrzymaniu prawidłowego stanu m.in. naczyń krwionośnych.
• witamina D – reguluje proces krzepliwości krwi oraz reguluje wydzielanie insuliny.
• witamina E – ma działanie przeciwzakrzepowe.

Składniki mineralne

• potas – odpowiada za prawidłowy skurcz mięśnia sercowego.
• magnez – reguluje rytm serca i krzepliwość krwi.
• sód – spełnia rolę w kontroli ciśnienia krwi.
• wapń – odpowiada za prawidłowe krzepnięcie krwi oraz obniża ciśnienie.
• selen – zmniejsza zdolność płytek krwi do agregacji, tzw. zlepiania się przez co zmniejsza ryzyko zakrzepów.
• cynk – reguluje ciśnienie krwi oraz pracę serca.
• krzem – niedobór tego pierwiastka sprzyja do łatwiejszego odkładania się płytek miażdżycowych.

Wpływ palenia papierosów na organizm

Palenie tytoniu przyczynia się do śmierci prawie 4 milionów ludzi na świecie w ciągu roku. Coraz więcej osób w Polsce sięga po papierosa i to już w bardzo młodym wieku. Światowa Organizacja Zdrowia uznaje nikotynę zawartą w papierosie jako narkotyk! Nikotyna zwiększa produkcję dopaminy, która daje uczucie przyjemności i przyczynia się do rozwoju uzależnienia. Nikotyna wraz z innymi substancjami, które są zawarte w papierosie zatruwa organizm oraz powoduje wiele chorób.

Jakie skutki powoduje palenie papierosów?

• Choroby układu oddechowego: obrzęk krtani, zapalenie strun głosowych, zmniejszenie objętości oddechowej, duszności, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc.
• Choroby układu krążenia: nadciśnienie, miażdżycę, udar, zawał.
• Choroby układu pokarmowego: wrzody żołądka lub dwunastnicy.
• Choroby nowotworowe: jamy ustnej, krtani, tchawicy, płuc, trzustki, nerek, wątroby, pęcherza moczowego.
• Problemy w jamie ustnej: choroby dziąseł, zapalenie dziąseł, próchnicę, paradontozę.
• Choroby tarczycy: nadczynność lub niedoczynność.
• Osteoporozę.
• Zapalenie spojówek.
• Problemy z zajściem w ciążę.
• Impotencję.
• Problemy ze snem.
• Problemy ze skórą, włosami i paznokciami.
• Nieprzyjemny zapach z ust.

Co znajduje się w dymie tytoniowym?

W dymie tytoniowym zawartych jest pod postacią gazów lub cząsteczek ponad 400 związków chemicznych, a ponad 40 z nich ma działanie rakotwórcze.

Te wszystkie poniżej wymienione substancje są bardzo szkodliwe dla naszego organizmu. Szczególnie niebezpieczne są dla małych dzieci, kobiet w ciąży, a także osób w starszym wieku.

• Nikotyna – neurotoksyna, która w wysokich dawkach działa upośledzająco na nasz organizm.
• Cyjanowodór – wykorzystywany podczas II wojny światowej przez wysłanników Hitlera w komorach gazowych.
• Aceton – rozpuszczalnik organiczny o właściwościach trujących.
• Kadm – metal ciężki wykazujący działanie rakotwórcze.
• Piren – silnie trujący związek.
• Naftyloamina – substancja używana w przemyśle drukarskim, wykazująca działanie rakotwórcze.
• Naftalina – używana jako środek przeciw molom.
• Metanol – trujący alkohol.
• Arsen – metal ciężki wykazujący trujące właściwości.
• Chlorek winylu – stosowany przy produkcji plastiku.
• Fenol – środek stosowany w dezynfekcji, wykazujący działanie trujące.
• Benzopiren – substancja silnie rakotwórcza.
• Dimetylonitrozamina – substancja silnie rakotwórcza.
• DDT – używany jako środek owadobójczy.
• Amoniak – drażniący gaz.
• Uretan – związek o działaniu rakotwórczym.
• Polon – pierwiastek rakotwórczy.
• Akrydyna – substancja stosowana do produkcji barwników.
• Ureatan – związek o działaniu rakotwórczym.
• Toluidyna – rozpuszczalnik chemiczny o właściwościach trujących.
• Butan – łatwopalny gaz.
• Formaldehyd – związek stosowany do konserwacji preparatów biologicznych.
• Toluen – rozpuszczalnik przemysłowy o działaniu rakotwórczym.
• Tlenek węgla – śmiertelnie trujący gaz.

Palenie bierne

Palenie bierne, czyli wdychanie dymu z papierosa wraz z wydychanym dymem przez osobę palącą jest również bardzo niebezpieczne i niekorzystnie wpływa na zdrowie biernego palacza. Opary powstające przy paleniu papierosów są silnie toksyczne dla organizmu zarówno dla osoby palącej jak i dla osoby niepalącej przebywającej w tym samym otoczeniu. Wdychany dym tytoniowy przez biernego palacza ma, aż 35 razy więcej dwutlenku węgla i 4 razy więcej nikotyny niż dym wdychany przez aktywnego palacza.

Palenie bierne powoduje wiele chorób, m.in. zwiększenie ryzyka zachorowania na raka płuc, rozwój miażdżycy, alergię, podrażnienia śluzówki i wiele innych.

Palenie w ciąży – jakie niesie konsekwencje?

Palenie w okresie ciąży jest nie tylko niezdrowe dla przyszłej mamy, ale również bardzo niebezpieczne dla dziecka, może spowodować, że dziecko nie będzie rozwijało się prawidłowo, a w przyszłości będzie mieć bardzo poważne problemy zdrowotne. Do głównych konsekwencji jakie niesie ze sobą palenie podczas ciąży należy: poród przedwczesny, poronienie, niska waga urodzeniowa dziecka, wady rozwojowe, śmierć łóżeczkowa, zwiększenie ryzyka wystąpienia alergii lub astmy u dziecka.

Cera palacza – charakterystyka

Palenie papierosów negatywnie wpływa również na wygląd zewnętrzny skóry. Obecne w dymie papierosowym wolne rodniki uszkadzają syntezę nowego kolagenu i elastyny. U palaczy szybciej spada poziom witaminy A, C oraz E oraz zwiększa się ryzyko stanów zapalnych skóry oraz rozwój chorób o podłożu atopowym.

Charakterystyczne cechy skóry palacza to:

– utrata elastyczności skóry,

– szaroziemisty kolor skóry,

– ścieńczenie naskórka,

– suchość oraz szorstkość skóry,

– przebarwienia,

– nieregularne zgrubienia,

– powstanie zmarszczek wokół ust oraz oczu, tzw. zmarszczek palacza,

– wystąpienie rumienia,

– powstanie teleangiektazji,

Dodatkowo osoby palące mają problem z żółtymi i łamliwymi paznokciami oraz z przyśpieszonym łysieniem i siwieniem włosów.

Co to są zmarszczki palacza?

Zmarszczki palacza powstają w efekcie częstotliwego i specyficznego ułożenia ust przy zaciąganiu się dymkiem z papierosa. Należą do grupy zmarszczek mimicznych, czyli takich związanych z rozciągnięciem określonej partii mięśni. Swoim wyglądem przypominają „kod kreskowy” są pionowe i z czasem się pogłębiają powodując deformację konturów ust. Wyglądają bardzo nieestetycznie i dodają lat. Są również kłopotliwe u osób, które na co dzień się malują, ponieważ kosmetyki kolorowe osadzają się w głębi zmarszczek i wygląda to niezbyt estetycznie.  Oczywiście podstawową przyczyną powstania zmarszczek palacza jest palenie papierosów, ale dodatkowo przyczyniają się do tego takie czynniki jak: częste żucie gumy, picie przez słomkę, bogata mimika, częste układanie ust w dziubek czy też specyficzny sposób mówienia.

Domowe sposoby na zmarszczki

Najlepszym sposobem na początek zwalczania zmarszczek palacza jest oczywiście rzucenie palenia! Dodatkowo powinniśmy zadbać o odpowiednie nawilżenie skóry poprzez picie co najmniej 2 litrów wody dziennie. Uzupełnieniem będzie zdrowa i zbilansowana dieta bogata w owoce i warzywa, natomiast wykluczająca przetworzone produkty, duże ilości cukru, soli i tłuszczy. Nadmierna ekspozycja na słońce, a tym bardziej częste wizyty w solarium również nie pomogą w walce ze zmarszczkami palacza, powinniśmy zabezpieczać skórę przed promieniami odpowiednio dobranym filtrem. Dodatkowo możemy wykonywać w warunkach domowych ćwiczenia na zmarszczki palacza, najlepiej powtarzać je w ciągu dnia około 3 razy i przed rozpoczęciem takich ćwiczeń pobudzić skórę poprzez lekkie oklepywanie opuszkami palców. Przykładowymi ćwiczeniami będą m.in. głośne wymawianie samogłosek, zaciskanie ust a także wysuwanie szczęki. Oczywiście kluczową rolę w walce ze zmarszczkami palacza jest odpowiednio dobrana pielęgnacja naszej skóry!

Najlepsze produkty na zmarszczki palacza

Co powinien zawierać w swoim składzie odpowiedni krem, który pomoże nam w walce ze zmarszczkami palacza?

• Witamina A – kosmetyki z zawartością witaminy A powodują, że skóra jest gładka i elastyczna. Sprawia również, że przebarwienia są mniej widoczne.
• Witamina C – zawarta w kosmetykach ma działanie ujędrniające na skórę, rozjaśnia oraz dodaje skórze blasku. Dodatkowo chroni skórę przed wolnymi rodnikami.
• Witamina E – w kosmetykach uzupełnia ubytki cementu międzykomórkowego. Wspomaga działanie skóry jako bariery ochronnej. Witamina E również wygładza, uelastycznia, ujędrnia i nawilża skórę oraz przeciwdziała szkodliwym skutkom promieniowania UV.
• Koenzym Q10 – chroni skórę przed działaniem niszczących ją czynników, dostarcza komórkom skóry energii do regeneracji oraz chroni skórę przed niedotlenieniem.
• Kolagen – zapewnia w skórze ciągłość procesów odnowy komórkowej oraz wpływa na utrzymanie właściwego poziomu nawilżenia skóry.
• Elastyna – zawarta w kosmetykach nadaje skórze elastyczność oraz sprężystość oraz poprawia jej witalność, dodatkowo wygładza drobne zmarszczki w tym powstałe te podczas palenia papierosów. Pełni również funkcję ochronną na działanie szkodliwych substancji chemicznych.
• Kwas hialuronowy – jest naturalnym składnikiem skóry i odpowiada za odpowiednie jej nawilżenie. Kosmetyki z zawartością kwasu hialuronowego przynoszą skórze ukojenie i odświeżenie.
• Flawonoidy – wykazują działanie hamujące proces kolagenazy. Są bardzo cenne w pielęgnacji skóry dojrzałej, wiotkiej i naczynkowej.
• Fitoestrogeny – kosmetyki z zawartością fitoestrogenów powinno stosować się po 40 roku życia. Związki te poprawiają nawilżenie i uelastycznienie naskórka.
• Peptydy – pobudzają wzrost kolagenu i wytwarzanie elastyny. Poprawiają ogólny wygląd skóry, zmniejszają widoczność bruzd i zmarszczek.
• Ceramidy – określane jako cement międzykomórkowy, działają jak bariera wodno-lipidowa. Chronią skórę przed nadmierną utratą wody oraz poprawiają jej zdolności wchłaniania. Wspomagają odpowiednie nawilżenie skóry.
• Wyciąg ze skrzypu polnego – zawarty w kosmetykach ma działanie ujędrniające oraz regenerujące. Działa również ściągająco, przez co ogranicza utratę płynów oraz chroni przed uszkodzeniami zewnętrznymi.
• Wyciąg z aloesu – zawarty w kosmetykach wyciąg z aloesu wpływa na zwiększenie ilości kolagenu oraz elastyny w skórze, pomaga w dostarczaniu tlenu do komórek skóry. Dodatkowo łagodzi objawy chorób skóry takich jak: alergia, egzema, łuszczyca, zmiany po trądzikowe.
• Wyciąg z awokado – doskonale sprawdza się w pielęgnacji cery dojrzałej i wysuszonej. Dogłębnie nawilża skórę i chroni przed utratą wilgoci. Przyśpiesza również regenerację naskórka i opóźnia procesy starzenia się skóry.
• Wyciąg z alg – te niepozorne wodorosty zawarte w kosmetykach głównie występujące jako maseczki doskonale regenerują naszą skórę oraz pielęgnują dzięki bardzo silnym właściwościom nawilżającym. Po kuracji skóra staje się gładka, elastyczna oraz miękka w dotyku. Wyciąg z alg wykazuje również działanie łagodzące oraz kojące.
• Wyciąg z wiesiołka – a dokładniej olej z wiesiołka zawiera w sobie bardzo duże ilości witaminy E oraz F, czyli nienasycone kwasy tłuszczowe. Ma działanie nawilżające i zatrzymuje wodę w skórze przez co również wykazuje działanie łagodzące na podrażnienia głównie związane ze skórą atopową.

Zabiegi na zmarszczki palacza

Najskuteczniejszą metodą w pozbyciu się zmarszczek palacza są jednak metody zabiegowe. Należy do nich m.in.

• Mezoterapia igłowa – polega na nakłuwaniu skóry bardzo cienką igłą oraz wstrzykiwaniu substancji w niewielkich ilościach poprawiających kondycję skóry.
• Nastrzykiwanie kwasem hialuronowym – jest to metoda, która polega na wypełnieniu zmarszczek palacza kwasem.
• Botoks – czyli ostrzykiwanie skóry toksyną botulinową, która hamuje wydzielanie acetylocholiny – substancji przewodzącej impulsy pomiędzy nerwami i mięśniami. Na skutek czego powoduje to częściowe unieruchomienie określonych partii skóry i w efekcie wygładza zmarszczki oraz zapobiega powstawaniu nowych.
• Nici liftingujące – inaczej nici PDO, mają za zadanie ujędrnienie skóry, ale także wygładzenie zmarszczek.
• Zabiegi laserowe – powodują przebudowę włókien elastylowych i kolagenowych, stymulują proces samoregeneracji oraz odmładzają skórę.

Kolagen – co to jest?

Nazwa kolagen pochodzi z języka greckiego tzn. kolla – klej oraz gennan – produkować. Kolagen to podstawowe białko tkanki łącznej występujące w organizmie człowieka, które jest budulcem wielu narządów. Stanowi około 30 % wszystkich białek ludzkich. Występuje w połączeniu z innymi białkami strukturalnymi, czyli elastyną oraz mukopolisacharydami, czyli kwasem hialuronowym. Kolagen jest tzw. spoiwem, które łączy ze sobą komórki, jest również budulcem skóry, zębów, kości, ścięgien, chrząstek, naczyń krwionośnych oraz rogówki oka. Wyróżniamy ok. 30 rodzajów kolagenu, gdzie każdy z nich pełni swoją konkretną rolę.

Z wiekiem zdolność kolagenu do jego produkcji spada, co wiąże się np. z problemami ze stawami, kłopotami z krążeniem oraz powstawaniem zmarszczek.

Z czego składa się kolagen?

Kolagen zbudowany jest z aminokwasów takich jak:

• Glicyna – umożliwia syntezę glukozy oraz kreatyny w organizmie. Jest neuroprzekaźnikiem w układzie nerwowym oraz odgrywa ważną rolę w budowie erytrocytów, czyli czerwonych krwinek. Dodatkowo jest odpowiedzialna za poprawne funkcjonowanie gruczołu krokowego.
• Lizyna – opóźnia proces starzenia się skóry, który wynika ze zbyt wysokiego poziomu cukru we krwi. Dodatkowo jest ważnym składnikiem dla syntezy systemu immunologicznego oraz przeciwdziała chronicznemu zmęczeniu.
• Prolina – korzystnie wpływa na pracę stawów oraz naczyń krwionośnych. Posiada zdolność wiązania wody, dzięki niej skóra jest szybciej nawodniona. Obniża poziom wolnych rodników w komórkach. Dodatkowo odnawia budowę włókien kolagenowych, dzięki niej skóra jest bardziej elastyczna i odporna na promieniowania UV.
• Glutamina – Ma korzystny wpływa na pracę układu odpornościowego. Dodatkowo powoduje, że łatwiej możemy poradzić sobie problemami z koncentracją czy też lękiem.
• Argina – odpowiada również za wzmocnienie układu odpornościowego oraz u mężczyzn podnosi libido.

Rodzaje kolagenu

Wyróżniamy 29 typów kolagenu, które różnią się od siebie strukturą przestrzenną oraz lokalizacją w organizmie.

• Kolagen typ I – stanowi 90% białek kolagenowych, jest składnikiem budulcowym skóry oraz więzadeł, dodatkowo nadaje wytrzymałość tkanki łącznej. Obecny jest w ścięgnach, tkance łącznej kości, w skórze, tkance podskórnej oraz w tkance tworzącej blizny.
• Kolagen typ II – odpowiada za elastyczność ścięgien oraz wpływa na jakość ich struktury. Występuje w chrząstkach stawowych.
• Kolagen typ III – Tworzy włókna tkanki łącznej właściwej siateczkowej, występuje w tkance tworzącej się z fibroblastów.
• Kolagen typ IV – wytwarza cienkie membrany między tkankami organizmu, występuje w błonie podstawnej.
• Kolagen typ V – jest dopełnieniem kolagenu typu I
• Kolagen typ VI – jest odmianą kolagenu typu V i spełnia tą samą funkcję co kolagen typu V.
• Kolagen typ VII – obecny jest w skórze, w tkance nabłonkowej oraz na powierzchni tętnic.
• Kolagen typ VIII – znajduje się w śródbłonku.
• Kolagen typ IX – występuje w chrząstkach.
• Kolagen typ X – również znajduje się w chrząstkach.
• Kolagen typ XI – tak jak kolagen typu IX oraz X również występuje w chrząstkach.
• Kolagen typ XII – występuje w wielu tkankach tak jak kolagen typu I oraz III.

Działanie kolagenu

Kolagen pełni wiele ważnych funkcji w naszym organizmie oraz bierze udział w wielu procesach.

• Działanie kolagenu na skórę – kolagen nie bez przyczyny nazywany jest białkiem młodości, to on odpowiada za utrzymanie gładkości, elastyczności oraz odpowiedniego napięcia i nawilżenia naszej skóry. Przyśpiesza również gojenie się ran.
• Działanie kolagenu na włosy – kolagen dostarcza aminokwasy, które odżywiają cebulki włosów, zapewniają prawidłowy wzrost, wzmacniają włosy oraz zapobiegają ich wypadaniu.
• Działanie kolagenu na stawy, ścięgna oraz więzadła – kolagen ma działanie nawilżające na stawy co zapobiega sztywnieniu ścięgien oraz więzadeł. Jest odpowiedzialny za produkcję mazi stawowej i stan chrząstki. Przyspiesza również regenerację tkanek zmienionych chorobowo.
• Działanie kolagenu na układ krwionośny – kolagen poprawia krążenie oraz zmniejsza ryzyko rozwoju chorób krążenia. Jest pomocny w kontrolowaniu ciśnienia, a dodatkowo rozszerza tętnice i oczyszcza ściany z tłuszczu.
• Działanie kolagenu na układ trawienny – przyśpiesza regenerację ścian komórkowych i dostarcza do organizmu aminokwasy. Pobudza również proces metaboliczny co sprzyja utracie zbędnych kilogramów.
• Działanie kolagenu na układ odpornościowy – kolagen ogranicza wnikanie drobnoustrojów czy toksyn do organizmu, przez co pełni bardzo ważną funkcję obronną w organizmie, a dokładnie w układzie odpornościowym.

Kolagen w żywności

Kolagen znajduje się w niektórych produktach takich jak: galaretki, żelatyna spożywcza, kurze łapki, podroby czy chrząstka rekina. Jednak te produkty nie należą do najzdrowszych i nie należy ich spożywać w nadmiarze. Aby ograniczyć proces spowolnienia produkcji kolagenu warto stosować dietę bogatą w koenzym Q10, który zawarty jest w rybach, kiełkach oraz roślinach strączkowych. Warto również zadbać o to, żeby dieta była bogata w takie witaminy jak C oraz E. Witamina C odpowiada za wzmocnienie struktury skóry oraz sprawia, że skóra jest bardziej jędrna. Natomiast witamina E spowalnia proces sieciowania kolagenu przez co sprawia, że skóra jest bardziej sprężysta.

Skutki niedoboru kolagenu

Z upływem lat zdolność do odtwarzania włókien kolagenowych maleje, a nawet zanika. Proces ten zaczyna się już po 25 roku życia, natomiast po 60 może zupełnie ustać. Ta sytuacja skutkuje problemami ze skórą, osłabieniem włosów, problemami ze stawami, problemami z widzeniem czy też zmianami w pracy narządów wewnętrznych. Skóra staje się mniej elastyczna i pojawiają się zmarszczki, włosy stają się słabsze i łamliwe oraz nasila się ich wypadanie. Dodatkowo nasila się powstawanie cellulitu oraz pojawiają się rozstępy. Kości mogą ulec odwapnieniu i są bardziej narażone na złamania. Częściej skarżymy się na problem taki jak sztywność stawów oraz bóle kręgosłupa. Zaburzenie produkcji kolagenu odzwierciedla się również przy odporności organizmu, bowiem osłabiona jest naturalna bariera, która jest tworzona przez kolagen i ma na celu zapobieganie przedostaniu się do organizmu bakterii i toksyn.

Nadmiar kolagenu w organizmie

Maksymalna dawka dobowa kolagenu wynosi 4000 mg i jej przekroczenie może doprowadzić do działań niepożądanych oraz do przedawkowania kolagenu. Do działań niepożądanych możemy zaliczyć: osłabienie, bóle mięśni i stawów, problemy z wypróżnianiem, nieprzyjemny posmak w ustach oraz reakcje alergiczne.

Nadmiar kolagenu w organizmie niesie za sobą poważne konsekwencje m.in. może prowadzić do bliznowacenia. Dochodzi do tego, gdy kolagen, najczęściej typu III w nadmiarze gromadzi się w okolicy gojącej się rany. Dodatkowo może dojść do kumulacji kolagenu i bliznowacenia w narządach wewnętrznych takich jak wątroba. Przykładowo marskość wątroby jest chorobą związaną z nadmiernym jej bliznowaceniem. Dlatego musimy pamiętać, aby poziom kolagenu był odpowiedni w naszym organizmie, należy zadbać o zbilansowaną dietę oraz suplementację kolagenu w odpowiednich dawkach.

Zastosowanie kolagenu w kosmetyce

Kolagen w kosmetyce czy dermatologii ma bardzo szerokie zastosowanie, wpływa między innymi na:

• Spowolnienie procesu starzenia skóry,
• Ujędrnienie i nawilżenie skóry,
• Wygładzenie skóry oraz poprawę jej pigmentacji,
• Wygładzenie zmarszczek oraz likwidację worków i cieni pod oczami,
• Poprawę owalu twarzy,
• Tworzenie na powierzchni skóry filmu, który zatrzymuję wodę,
• Uelastycznienie oraz zmiękczenie naskórka,
• Pomoc w leczeniu trądziku młodzieńczego i różowatego,
• Zmniejszenie zmian zapalnych skóry,
• Pomoc w leczeniu skóry alergicznej, atopowej,
• Ujędrnienie biustu,
• Pomoc w likwidacji oraz zapobieganie cellulitu oraz rozstępów,
• Wzmocnienie paznokci,
• Regenerację oraz wzmocnienie włosów,
• Zatrzymanie łysienia plackowatego,
• Pomoc w oparzeniach oraz od mrożeniach,
• Regulację przemiany materii.

Zastosowanie kolagenu w medycynie

Kolagen znajduje również zastosowanie w medycynie, nie tylko w medycynie estetycznej jako wypełniacz do wyrównania powierzchni skóry czy ust, ale również jako:

• Pomoc w leczeniu żylaków,
• Zastosowanie w terapii paradontozy,
• Zastosowanie w terapii chorób białka oka,
• Pomoc w leczeniu łysienia plackowatego,
• Przyśpieszenie procesu gojenia się ran,
• Pomoc w leczeniu oparzeń oraz od mrożeń,
• Spłycenie zmarszczek wokół oczu i ust,
• Wypełnienie bruzd,
• Wypełnienie zmarszczek oraz tzw. kurzych łapek,
• Likwidację blizn,
• Pozbycie się rozstępów,
• Zmniejszenie widoczności cellulitu,
• Uzupełnienie niedoboru kolagenu w skórze,
• Zmniejszenie skutków ukąszeń oraz użądleń przez owady.

Kolagen jako wypełniacz tkankowy

W gabinetach medycyny estetycznej, możemy spotkać się z zabiegami takimi jak aplikowanie kwasu hialuronowego za pomocą cienkiej i długiej igły do mezoterapii pod skórę. Zabiegi takie wykonywane są po uprzedniej konsultacji medycznej. Przeciwskazaniami do takiego zabiegu jest: ciąża, okres karmienia piersią, choroby autoimmunologiczne, choroby nowotworowe, nieuregulowana cukrzyca oraz stany zapalne w okolicy miejsc, które mają zostać poddane zabiegowi.

Zabiegi zalecane są dla osób, które chcą powstrzymać proces starzenia się skóry oraz poprawić jej niedoskonałości. Wskazaniami do zabiegu jest: chęć długotrwałego odmłodzenia skóry, poprawę kondycji skóry twarzy, szyi i dłoni, likwidacja blizn po trądzikowych, spłycenie zmarszczek wokół oczu i ust, zwalczenie cellulitu i rozstępów oraz zapobieganie nadmiernemu wypadaniu włosów.

Lekarze w celu uzyskania pełnego efektu zachęcają do serii takich zabiegów w odstępie czasu ok. 2 – 3 tygodni.

Bezpośrednio po zabiegu nie powinno się nakładać makijażu i korzystać z ekspozycji na słońce. Natomiast powinniśmy stosować kremy o właściwościach łagodzących i kojących.

Pamiętajmy, aby takie zabiegi wykonywane były przez przeszkolone osoby w profesjonalnych gabinetach medycyny estetycznej.

Kolagen naturalny – rodzaje

Kolagen naturalny tak jak wspominaliśmy jest elementem tkanki łącznej występujący w naszym organizmie. Do rodzajów kolagenu naturalnego zaliczamy:

– kolagen rybi inaczej morski – najbardziej zbliżony budową do ludzkiego,

– kolagen zwierzęcy,

– kolagen natywny,

– kolagen hydrolizowany,

– kolagen roślinny,

– kolagen liofilizowany,

– atelokolagen,

– mikrokolagen,

Kolagen kosmetyczny czy kolagen w tabletkach?

Kolagen zawarty jest w wielu produktach aplikowanych na skórę, takich jak: kremy, maski, żele, serum, płatki pod oczy. Zazwyczaj są pochodzenia zwierzęcego, morskiego lub roślinnego. Takie preparaty kosmetyczne nie przenoszą kolagenu do głębszych warstw skóry, tylko tworzą na jej powierzchni film, który zabezpiecza ją przed utratą wody, dlatego właśnie skóra pozostaje nawilżona.

Kolagen jako suplement diety, czyli inaczej nutriceutyk wraz z jego hydrolizatem poprawia wygląd naszej skóry oraz opóźnia efekty jej starzenia się. Dodatkowo poprawia kondycję paznokci, włosów oraz redukuje cellulit i rozstępy. Zazwyczaj takie suplementy zawierają również substancje pomocnicze, które wspierają wchłanianie lub wzmacniają działanie kolagenu, czyli takie jak: witamina C lub glukozaminę. Nutriceutyki występują pod postacią proszku, płynów, tabletek i kapsułek.

Aby uzyskać jak najlepsze efekty warto jest stosować połączoną kurację kolagenem, tzn. stosowanie kosmetyków z zawartością kolagenu oraz suplementację doustną.

Jak stosować kolagen zewnętrznie?

Kolagen przede wszystkim powinien być nakładany na czystą i lekko wilgotną skórę. Należy nakładać produkt delikatnie, wklepując opuszkami palca ruchami zgodnymi z układem mięśni. Kolagen należy stosować raz, a nawet dwa razy dziennie, czyli rano i wieczorem. Po nałożeniu powinien być całkowicie wchłonięty, jeśli pozostaje na skórze oznacza to, że aplikowana jest zbyt duża ilość kolagenu. Po wchłonięciu możemy zastosować ulubiony krem, ale nie powinien zawierać takich substancji jak: retinol, ceramidy, cynk i kwasy owocowe. Aby działanie kolagenu było bardziej skuteczne powinniśmy minimum raz w tygodniu stosować peeling i na czas kuracji zrezygnować z korzystania z solarium.

Pamiętajmy, że kolagen zawarty w kosmetykach nie jest wchłaniany do głębszych warstw skóry!

Podczas kuracji warto jest suplementować witaminę C, a dodatkowo możemy zastosować kolagen rybi w formie suplementów takich jak: tabletki, kapsułki, kolagen w proszku, kolagen do picia. Połączenie obydwu kuracji znacząco wpłynie na poprawę stanu skóry.

Kolagenoza

Kolagenoza jest to nazwa grupy chorób tkanki łącznej, które w następstwie powodują zmiany zwyrodnieniowe. Kolagenoza najczęściej dotyczy skóry i stawów i należą do niej: reumatoidalne zapalenie stawów, układowe zapalenie naczyń, młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów, rumień guzowaty oraz toczeń rumieniowy układowy.

Objawami kolagenozy przy RZS są ból, obrzęk oraz sztywność w obrębie stawów. W przypadku młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów zwanego inaczej chorobą Stilla może wystąpić stan zapalny kolan, kostek, nadgarstków, łokci, bioder czy palców u rąk i nóg. Do objawów kolagenozy podczas tocznia rumieniowatego zaliczamy powstanie najczęściej na twarzy rumienia w kształcie motyla. W przypadku rumienia guzowatego na skórze zazwyczaj pojawiają się twarde i bolesne guzki.

Kolagen, kwas hialuronowy i elastyna…

Kolagen i kwas hialuronowy mają bardzo szerokie zastosowanie w kosmetologii, dermatologii czy medycynie estetycznej, używane są w celu poprawy wyglądu skóry.

Na rynku dostępne są również kosmetyki i suplementy, które zawierają kolagen, elastynę oraz kwas hialuronowy.

Co ich łączy, a co różni w swoim działaniu oraz którą substancję wybrać?

Zarówno kolagen jak i kwas hialuronowy oraz elastyna występują naturalnie w naszym organizmie, a największe ilości przede wszystkim w skórze i tkance podskórnej.

Kwas hialuronowy przede wszystkim posiada zdolność wiązania wody, do jednej cząsteczki kwasu hialuronowego może przylegać nawet 250 cząsteczek wody! Dlatego właśnie kwas hialuronowy uważany jest za wypełniacz.

Kolagen tak jak wspominaliśmy wcześniej odpowiada za elastyczność oraz prawidłowe ukrwienie oraz odżywienie skóry. Tworzy pewnego rodzaju rusztowanie, na którym opierają się komórki.

Elastyna to białko strukturalne, które ma wpływ na elastyczność i sprężystość skóry. To dzięki niej nasza skóra po naciągnięciu powraca do pierwotnego kształtu! Stanowi również budulec więzadeł, ścięgien i znajduje się w ścianach naczyń krwionośnych.

Działanie elastyny i kolagenu jest silnie powiązane – jeśli jednego nam ubywa wraz z wiekiem to spada również poziom drugiego.

Podsumowując możemy stwierdzić, że kwas hialuronowy, elastyna i kolagen współpracują ze sobą. Odpowiadają za elastyczność i wypełnienie tkanki podskórnej, dzięki temu zapewniają młody i gładki wygląd skóry.

Potas – funkcje

Potas jest bardzo ważnym składnikiem w naszym organizmie, jest jednym z pierwiastków tworzących gospodarkę elektrolitową organizmu. Ma wpływ na gospodarkę wodną i kwasowo – zasadową organizmu oraz bierze udział w utrzymaniu odpowiedniego ciśnienia osmotycznego. Ponadto ma pozytywny wpływ na funkcjonowanie całego układu nerwowego oraz pracę naszego mózgu. Odpowiada za prawidłowe przewodzenie impulsów nerwowych oraz reguluje poziom pH komórek. Dodatkowo kontroluje ciśnienie krwi oraz pracę nerek. Odgrywa również ważną rolę w przemianie węglowodanów.

Dzienne zapotrzebowanie na potas u dzieci i młodzieży wynosi ok. 4,500 mg, a u dorosłych ok. 4,700 mg.

Przyczyny niedoboru potasu

Do najczęstszych przyczyn hipokaliemii inaczej zaburzenia elektrolitowego, na skutek niedoboru potasu zaliczamy:

• Zbyt małą podaż potasu w diecie – stosowanie diety ubogiej w potas, diety eliminacyjne,
• Nadmierna utrata potasu – długotrwałe biegunki, wymioty, nadmierne pocenie się np. w przebiegu gorączki, oparzenia.
• Przewlekłe choroby jelit – zespół jelita krótkiego, przetoki,
• Kwasica ketonowa – przy podaniu zbyt dużej dawki insuliny w przebiegu cukrzycy,
• Przyjmowane leki np. diuretyki pętlowe, mineralokortykoidy, glikokortykoidy oraz niektóre antybiotyki,
• Stosowanie ziół moczopędnych – wraz z nasilonym wydalaniem moczu wydalany jest potas z naszego organizmu,
• Choroby: Zaburzenia endokrynologiczne, cukrzyca, nowotwory jajników i nerek,
• Niedobór magnezu – oba te pierwiastki uczestniczą w transporcie elektrolitów przez błony komórkowe, dlatego warto zadbać, aby poziom magnezu i potasu pozostawał na właściwym poziomie,
• Cukier – rafinowany cukier, którego najwięcej zawierają słodycze, podczas jego trawienia organizm zużywa swoje cenne zasoby m.in. potas,
• Sól – spożywanie soli w dużych ilościach nie służy naszemu organizmowi, a dodatkowo ma negatywny wpływ na gospodarkę potasową. Zawarty sód w soli kuchennej usuwany jest wraz z moczem wraz z cennymi elektrolitami,
• Kawa i alkohol w dużych ilościach – mają działanie moczopędne i mogą przyczyniać się do nadmiernego wydalania potasu wraz z moczem,
• Stres – podczas sytuacji stresowych uaktywnia się nadprodukcja hormonu aldosteron, który w nadmiarze prowadzi do ubytków potasu.

Skutki niedoboru potasu

Niedobór potasu wywołuje nieprzyjemne objawy i jest niebezpieczny dla naszego organizmu.

Do objawów, które zauważamy przy spadku potasu należą:

• Zaburzenia rytmu serca – kołatanie serca, częstoskurcz komorowy,
• Nieznaczny wzrost ciśnienia krwi,
• Osłabienie mięśni, bolesne skurcze mięśni, a zwłaszcza łydek,
• Zatrzymanie moczu,
• Zaparcia, a nawet niedrożność porażenna jelit,
• Zatrzymanie wody w organizmie,
• Obrzęk kończyn dolnych i górnych oraz twarzy
• Uczucie drętwienia czy też mrowienia skóry,
• Ciągłe uczucie zmęczenia,
• Nadpobudliwość nerwowa i apatia,
• Nadmierna suchość skóry, trądzik.

Leczenie niedoboru potasu jest uzależnione od jego nasilenia, zazwyczaj stosowana jest terapia, polegająca na podaniu doustnym lub dożylnym potasu w odpowiedniej dawce oraz zastosowanie leków blokujących wydalanie potasu.

Naturalne źródła potasu

Do najlepszych i naturalnych źródeł potasu zaliczamy:

• Owoce – awokado, melony, banany, kiwi, śliwki, morele, cytrusy
• Suszone owoce – rodzynki, figi, morele, daktyle, śliwki
• Warzywa – pomidory, ziemniaki, dynia, brokuł
• Warzywa strączkowe– soja, fasola, groch, soczewica
• Orzechy – pistacje, migdały, wiórki kokosowe
• Mleko oraz przetwory mleczne – mleko, mleko w proszku, jogurt naturalny
• Nasiona oraz ziarna – kakao, mak, pestki dyni, ziarna słonecznika
• Mięso – pierś indyka lub pierś kurczaka, królik, mięso czerwone, dziczyzna
• Ryby – łosoś, dorsz, flądra, makrela, sardynki, halibut
• Kasze gruboziarniste, chleb pełnoziarnisty
• Płatki owsiane, żytnie i jęczmienne

Nadmiar potasu w organizmie

Zarówno niedobór jak i nadmiar potasu jest bardzo niebezpieczny dla naszego organizm, a nawet sytuacji, która zagraża życiu. Do hiperkaliemii, czyli nadmiaru potasu dochodzi wtedy, gdy jest zbyt wysoka podaż potasu bądź podczas nieprawidłowego wydalania potasu.

Przyczynami hiperkaliemii jest: niewydolność nerek, czyli zmniejszenie wydzielania potasu przez nerki, zaburzenia wchłaniania zwrotnego sodu, nadmierne wchłanianie zwrotne chlorków oraz zmniejszenie objętości krwi krążącej.

Objawy, które świadczą o nadmiarze potasu w organizmie to: zaburzenia oddechowe, osłabienie mięśni, porażenie wiotkie, migotanie komór, a nawet zatrzymanie pracy serca!

Dlatego hiperkaliemia to stan, który wymaga niezwłocznej interwencji lekarskiej.

Jak szybko uzupełnić niedobór potasu?

Według zaleceń dzienne zapotrzebowanie na potas u osoby dorosłej to 4700mg, natomiast u kobiety w ciąży bądź karmiącej to 5100 mg. Najlepiej jest stosować odpowiednią i zbilansowaną dietę bogatą w naturalne źródła potasu, aby nie dopuścić do jego niedoboru w naszym organizmie. W przypadkach wymaganego zwiększenia podaży potasu należy sięgnąć po suplementację. W aptekach możemy spotkać kilka rodzajów potasu, m.in. chlorek potasu, glukonian potasu, asparaginian potasu, cytrynian potasu oraz wodorowęglan potasu.

Potas, magnez, sód i wapń…

należą do najważniejszych elektrolitów naszego organizmu. Niedobór nawet jednego z nich może skutkować nieprzyjemnymi objawami takimi jak: złe samopoczucie, osłabienie, omdlenia, zaburzenia rytmu serca i wiele innych. To one odpowiadają za przenoszenie impulsów nerwowych oraz utrzymanie napięcia w błonach komórkowych.

Magnez jest katalizatorem wielu enzymów, odpowiada za proces krzepnięcia krwi i skurcz mięśnia sercowego. Dodatkowo jest budulcem kości oraz odpowiada za właściwą pracę serca. Do objawów niedoboru magnezu należą: zaburzenia rytmu serca, nadciśnienie tętnicze, osłabienie mięśni, drżenie kończyn i powiek, pogorszenie nastroju i apatia. Aby zapobiec niedoborom magnezu nasza dieta powinna być bogata w takie produkty jak: kasza gryczana, kakao, pestki dyni, szpinak, migdały, soczewica, soja, warzywa strączkowe, banany i woda mineralna.

Wapń jest głównym budulcem kości oraz jest niezbędny do prawidłowego procesu krzepnięcia krwi. Odgrywa również ważną rolę w prawidłowym działaniu układu nerwowego oraz pracy serca. Objawami niedoboru wapnia mogą być: drętwienie i skurcze mięśni kończyn i twarzy, światłowstręt, bóle w obrębie klatki piersiowej i brzucha, utraty świadomości, bóle głowy, napady astmy. Do głównych źródeł wapnia zaliczamy: mleko, jogurty, kefir, śmietanę, sery żółte oraz feta, tofu, jarmuż, brokuł, kapusta, natkę pietruszki, rośliny strączkowe, suszone owoce, migdały, orzechy laskowe, ziarna, nasiona chia, pomarańczę i czarną porzeczkę.

Sód jest odpowiedzialny za prawidłowe utrzymanie objętości płynów oraz ciśnienia tętniczego krwi, odpowiada także za prawidłowe przewodnictwo nerwowe. Na skutek niedoboru sodu mogą wystąpić objawy takie jak: bóle głowy, nudności i wymioty, zaburzenia snu, osłabienie, skurcze i drgawki mięśni, drażliwość, a nawet obrzęk mózgu, który jest zagrażający życiu. Do źródeł sodu zaliczamy: sery dojrzewające i topione, kiszonki, oliwki, sos sojowy, przetwory mięsne, płatki owsiane, otręby pszenne, płatki żytnie i płatki kukurydziane.

Aby sprawdzić czy poziom elektrolitów w naszym organizmie jest prawidłowy należy wykonać badanie zwane jonogramem. Polega na oznaczeniu stężenia najważniejszych elektrolitów takich jak jony potasu, wapnia, magnezu, sodu oraz jony chlorkowe przy pobraniu krwi z żyły. Badanie najlepiej wykonać rano na czczo. Wskazaniami do wykonania takiego badania są objawy takie jak: nieprawidłowe ciśnienie tętnicze krwi, zaburzenia rytmu serca, obrzęki kończyn zwłaszcza dolnych, skurcze i bóle mięśni, zawroty głowy i omdlenia, zaburzenia funkcji nerek, cukrzyca, przyjmowanie niektórych leków (insuliny, glikokortykosteroidów, furosemidu, leków astmatycznych), spożywanie dużych ilości alkoholu i kawy.

Normy dla powyższych elektrolitów prezentują się następująco:

• Potas – 3,8 – 5,5 mmol/l
• Magnez – 08 – 1,3 mmol/l
• Wapń – 2,25 – 2,75 mmol/l
• Sód – 135 – 145 mmol/l
• Jony chlorkowe – 98 – 106 mmol//