Co to jest stres?
Stres jest to reakcja organizmu na nieprzyjemne zdarzenia zachodzące w naszym życiu i może mieć działanie mobilizujące, ale i deprymujące. Każdy z nas reaguje inaczej na sytuacje stresowe, a próg stresu jest uwarunkowany od wielu czynników. Długotrwały stres ma negatywny wpływ na funkcjonowanie naszego organizmu i nasze zdrowie. Gdy znajdujemy się w sytuacji dla nas nieprzyjemnej, organizm zaczyna produkować tzw. hormony stresu.
Do głównych przyczyn stresu możemy zaliczyć takie sytuacje jak: choroba lub śmierć bliskiej osoby, rozstanie, rozwód, praca, problemy rodzinne i finansowe.
Zobacz również: Uderzenia gorąca – zobacz przyczyny i jak sobie z nimi radzić?
Jak objawia się stres?
Sytuacje stresowe mogą wywoływać u nas objawy fizyczne jak i psychiczne.
Do objawów psychicznych możemy zaliczyć:
- złe samopoczucie
- chroniczne zmęczenie
- dekoncentracja
- rozdrażnienie
- zmienność nastroju
- wybuchowość
- lęki
Natomiast do objawów fizycznych zaliczamy:
- bóle głowy i brzucha
- nudności i biegunki
- napięcie mięśniowe, szczękościsk
- nadmierną potliwość
- przyśpieszony oddech
- kołatanie serca
- tiki nerwowe
- wzrost ciśnienia krwi
- problemy ze snem
- brak apetytu lub zwiększony apetyt.
Skutki długotrwałego stresu
- Obniżenie układu odpornościowego – pod wpływem produkcji kortyzolu zmniejsza się liczba białych krwinek, a wraz z tym obniża się zdolność organizmu do wytwarzania przeciwciał
- Nadciśnienie – pod wpływem stresu zwiększa się ciśnienie krwi, a dłuższe przebywanie w takim stanie może doprowadzić do problemów z ciśnieniem.
- Problemy z trawieniem, wrzody żołądka – częste biegunki czy wymioty występujące podczas stresu mogą doprowadzić do problemów trawiennych
- Otyłość – tzw. „zajadanie stresu” skutkuje zwiększeniem wagi, co w przyszłości może doprowadzić do nadwagi
- Depresja – przewlekły stres osłabia chęci do życia i siły do działania co może skutkować depresją
- Kłopoty ze skórą i włosami – długotrwały stres może spowodować nasilenie AZS oraz prowadzić do nadmiernego wypadania włosów
- Alkoholizm – osoby żyjące w długotrwałym stresie częściej sięgają po używki np. alkohol
- Nerwica – jest również skutkiem długotrwałego stresu
Zobacz również: Suplementy diety dla mężczyzn – jakie witaminy dla panów?
Nerwica – skutek długotrwałego stresu
Silny stres czy traumy są zaliczane do głównych czynników ryzyka zachorowania na nerwicę.
Objawy nerwicy spowodowane wynikiem reakcji na stres najczęściej ustępują samoistnie wraz z upływem czasu. Niekiedy jednak objawy mogą pozostawać po ustąpieniu sytuacji stresowej, wtedy nie należy ich ignorować i podjąć leczenie.
Do głównych objawów nerwicy możemy zaliczyć: lęki, niepokój, koszmary, nadpobudliwość, problemy z pamięcią oraz snem, bóle głowy, nadciśnienie, mdłości, tiki nerwowe i problemy skórne.
Domowe sposoby na uspokojenie się
Stres możemy opanować poprzez naturalne metody. Kilka przykładów przedstawiamy poniżej:
- Aktywność fizyczna – podczas ruchu zmniejsza się poziom kortyzolu (hormonu stresu), a zwiększa poziom endorfin (hormonów szczęścia). Nawet krótkie ćwiczenia zmniejszają poziom napięcia i stymulują działania przeciw lękowe.
- Dieta – kofeina, alkohol i nikotyna są substancjami pobudzającymi, które zwiększają poziom stresu. Unikanie ich znacznie wpłynie na zminimalizowanie stresu.
- Sen – brak snu bądź niska jakość snu nasila reakcje stresowe. Powinniśmy spać ok. 7-8 godzin oraz zasypiać mniej więcej w podobnych godzinach.
- Kontakt z bliskimi – rozmowy z bliską osobą pozwalają ułatwić nam znalezienie rozwiązania problemu, a dodatkowo uwolnią część napięcia wywołanego przez stres.
- Ćwiczenia relaksacyjne i oddechowe – pozwalają zachować nam równowagę psychiczną. Najlepszym wyborem będzie joga, tai chi bądź stretching.
- Muzyka relaksacyjna – słuchanie dźwięków natury takich jak śpiew ptaków, szum liści czy fal morza działa wyciszająco na organizm. Odstresowująco działają również dźwięki instrumentów takich jak fortepian, skrzypce czy flet.
- Masaż relaksacyjny, ciepła kąpiel i aromatoterapia – uspokajające zapachy wpływają wyciszająco na nasze myśli, pozwalają się odprężyć i zrelaksować. Zapachowe olejki możemy dodać do masażu bądź do ciepłej kąpieli.
- Sztuka oddychania – stres powoduje spłycenie oddechu, zastosowanie odpowiednich technik oddychania pozwoli wyciszyć organizm i zachować wewnętrzny spokój.
Zobacz również: Suplementy diety dla kobiet – jakie witaminy dla kobiet?
Jak się uspokoić i wyciszyć przed snem?
Często stres jest powodem bezsenności. Zdenerwowanie wywołane stresem nie pozwala nam zasnąć oraz powoduje problem budzenia się w nocy. Wtedy rano czujemy się jeszcze bardziej zmęczeni i rozdrażnieni.
Co powinniśmy zrobić, aby dobrze przespać całą noc?
Przede wszystkim zadbać o odpowiednie warunki do spania. Świeże powietrze, odpowiednia temperatura i zaciemnienie na pewno sprzyjają w poprawie jakości snu. Odpoczynek przed telewizorem, komputerem czy telefonem pobudzi nasz organizm i utrudnia zasypianie, przed snem powinniśmy poszukać zajęć, które nas wyciszą np. czytanie ulubionej książki, słuchanie relaksacyjnej muzyki lub ciepła kąpiel. Dodatkowo możemy sięgnąć po naturalne napary, zioła lub łagodne suplementy, które nie obciążą organizmu i pomogą nam spokojnie zasnąć.
Zioła – sposób na wyciszenie nerwów
Niektóre zioła doskonale sprawdzą się jako naturalny sposób w radzeniu sobie ze stresem. Ich łagodne działanie pozwala nam na stosowanie ich przez dłuższy okres bez skutków ubocznych oraz otumanienia. Największe zastosowanie znajdują jako składnik herbat i mieszanek ziołowych do zaparzania, ale również jako składnik ziołowych suplementów diety dostępnych w postaci tabletek, kapsułek i płynów.
Do takich ziół zaliczamy:
- melisa – chyba najbardziej znany i stosowany przykład ziół na uspokojenie. Doskonale łagodzi stan pobudzenia nerwowego, pomaga zwalczyć trudności z zasypianiem, a dodatkowo przynosi ulgę przy dolegliwościach gastrycznych wywołanych na tle nerwowym.
- chmiel – a dokładnie wyciąg z szyszek chmielu i zawarte w nim związki aktywne mają właściwości uspokajające i wyciszające. Chmiel zalecany jest również przy trudnościach z zasypianiem.
- kozłek lekarski – inaczej waleriana wycisza układ nerwowy i zmniejsza napięcie. Wywołuje stan odprężenia co w efekcie ułatwia zasypianie.
- lawenda – znajduje zastosowanie jako napar z kwiatów lawendy, który obniża ciśnienie krwi, łagodzi bóle głowy i działa uspokajająco. Kwiaty lawendy zawierają olejek eteryczny, który znajduje zastosowanie w aromatoterapii. Można go dodawać do kąpieli jak i do masażu dzięki temu pozwoli nam się odprężyć i wyciszyć.
- rumianek – jest również stosowany przy stanach nadmiernego napięcia nerwowego. W rumianku znajdują się flawonoidy, cholina i pochodne kumaryny, które korzystnie wpływają na funkcjonowanie układu nerwowego. Napar z rumianku doskonale sprawdza się u małych dzieci w takich dolegliwościach jak: kolki i ząbkowanie.
- dziurawiec – spożywanie ziołowej herbatki z dziurawcem doskonale pomoże poradzić sobie z codziennym stresem. Dziurawiec ma właściwości antydepresyjne i pozwala zachować równowagę emocjonalną.
- werbena – wzmacnia układ nerwowy, działa uspokajająco oraz ułatwia zasypianie. Dodatkowo łagodzi bóle migrenowe głowy.
- arcydzięgiel – korzenie i owoce są częstym składnikiem mieszanek ziołowych. Mają działanie wyciszające na układ nerwowy oraz łagodzą bóle migrenowe.
- męczennica cielista – jest bogata we flawonoidy, które wykazują właściwości antystresowe. Męczennica doskonale sprawdza się w stanach lękowych oraz pomaga w zasypianiu.
Zobacz również: Dlaczego skóra jest odwodniona – objawy i skutki odwodnienia
Witaminy i minerały na nerwy i stres
Stres może się nasilać podczas niedoboru pewnych witamin i minerałów w diecie.
Jakie witaminy i minerały warto uzupełnić podczas długotrwałego stresu?
- Witaminy z grupy B – są niezwykle ważne w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego, więc gdy doświadczamy niepokoju i stresu należy wzbogacić swoją dietę w produkty bogate w witaminę B1, B2, B6 oraz B12.
- Magnez – pod wpływem stresu poziom magnezu spada, dlatego warto zadbać, aby poziom tego pierwiastka był w normie.
- Potas – jest również bardzo ważnym pierwiastkiem w walce z nerwami i stresem, dlatego właśnie należy utrzymywać prawidłowy poziom potasu w swoim organizmie.
- Wapń – jest pierwiastkiem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, albowiem koi nasze nerwy i dodaje energii.
- Cynk – ma wpływ na prawidłowe funkcjonowanie hormonów odpowiedzialnych za pracę układu nerwowego. Wzmacnia odporność, którą obniża stres.
Tryptofan na lepsze samopoczucie i sen?
Tryptofan jest to aminokwas, który jest odpowiedzialny między innymi za syntezę serotoniny, czyli hormonu szczęścia. Obniżenie serotoniny doprowadza do spadku nastroju, stanów lękowych, a nawet depresji. Dodatkowo tryptofan odpowiada za syntezę melatoniny, czyli hormonu, który reguluje nasz rytm dobowy i odpowiada za sen i czuwanie.
A wiadomo, że jak będziemy wyspani i wypoczęci tym lepsze będzie nasze samopoczucie.