Uderzenia gorąca i poty najczęściej kojarzymy z menopauzą. Jednak to nie jest jedyna przyczyna tych dolegliwości. Nie tylko dojrzałe kobiety w okresie menopauzy mogą mieć takie objawy, często również borykają się z nimi mężczyźni oraz młode osoby. Jeśli uderzenia gorąca powtarzają się dosyć często nie bagatelizujmy tego! Zgłośmy się do lekarza, aby ustalić ich przyczynę i zapobiec lub wcześniej wykryć ewentualną poważną chorobę.
Jakie mogą być przyczyny uderzeń gorąca?
- Menopauza
- Andropauza
- Nadciśnienie tętnicze
- Choroby tarczycy – nadczynność
- Choroby serca
- Nerwica
- Stres
- Gruźlica
- Nowotwory
- Otyłość lub nadwaga
- Zmiany hormonalne w ciąży
- Przyjmowane leki
- Reakcja na gorące lub ostre potrawy
Menopauza – ciągle mi gorąco!
Menopauza inaczej klimakterium lub przekwitanie – jest to naturalny okres w życiu kobiety doprowadzający do trwałego ustania cyklu miesiączkowego. Jak określa WHO, czyli Światowa Organizacja Zdrowia: „menopauza to ostatnia miesiączka, po której przez co najmniej 12 miesięcy nie wystąpiło krwawienie”. Najczęściej występuje u kobiet w okresie pomiędzy 44, a 56 rokiem życia. Menopauzę powodują zmiany hormonalne, czyli spadek ilości hormonów płciowych takich jak estradiol i progesteron oraz większa ilość hormonów wydzielanych przez przysadkę mózgową, czyli hormonu folikulotropowego i luteotropowego.
Okres menopauzy dzielimy na cztery etapy: premenopauzalny, okołomenopauzalny, menopauzalny i postmenopauzalny.
Etap premenopauzy trwa od 4 do 10 lat i objawia się zaburzeniami miesiączkowania. Na tym etapie mogą już występować uderzenia gorąca czy nocne poty.
Etap okołomenopauzy trwa ok. 3-4 lata oraz rok po menopauzie. Objawia się spadkiem liczby pęcherzyków Graffa w jajnikach co wiąże się z cyklami bezowulacyjnymi. Nasilają się objawy uderzeń gorąca.
Etap menopauzy jest to ostatnie krwawienie miesięczne.
Etap postmenopauzy rozpoczyna się rok po ostatniej miesiączce i trwa praktycznie do końca życia kobiety.
Wystąpienie menopauzy mogą przyspieszać czynniki takie jak: leki obniżające poziom estrogenów, cukrzyca, zaburzenia czynności przysadki mózgowej, choroby immunologiczne, chemioterapia, usunięcie jajników, zła dieta oraz przewlekły stres.
Do typowych dolegliwości podczas okresu menopauzy zaliczamy: zaburzenia koncentracji, stany depresyjne, uczucie niepokoju, rozdrażnienie, zmęczenie, niepokój, napady płaczu, bezsenność, bóle głowy, bóle mięśni, zwiększone ciśnienie krwi, przyrost tkanki tłuszczowej, wzrost stężenia cholesterolu we krwi, nadmierne owłosienie, pogrubienie głosu, nietrzymanie moczu lub częste oddawanie moczu, ból podczas seksu spowodowany suchością pochwy oraz uderzenia gorąca głównie skoncentrowane w okolicy głowy i szyi oraz nocne poty.
Czy możemy złagodzić objawy menopauzy? Oczywiście, że tak!
Po pierwsze należy udać się do lekarza ginekologa i endokrynologa, który dobierze odpowiednie leczenie bądź suplementację. Specjaliści najczęściej, aby złagodzić przykre dolegliwości dobierają odpowiednią hormonalną terapię zastępczą, która polega na uzupełnieniu niedoboru hormonów. Jest to terapia produktami tylko na receptę pod postacią: tabletek, plastrów, zastrzyków czy też implantów. Innym rozwiązaniem jest przyjmowanie fitoestrogenów czyli naturalnych hormonów, a dokładniej estrogenów pochodzenia roślinnego. Te produkty dostępne są jako leki czy suplementy diety dostępne bez recepty. Skuteczność terapii możemy również podwyższyć poprzez: zdrową dietę, aktywność fizyczną oraz rezygnację z używek.
Andropauza – męskie starzenie
Temat przekwitania przypisywany jest głównie kobietom, ale to nie oznacza, że nie dotyczy on również mężczyzn. Andropauza, czyli okres przejściowy w życiu mężczyzn zaczynający się po 50 roku jest to czas pomiędzy dojrzałością, a starością. Spowodowana jest obniżeniem takich hormonów jak: testosteronu, DHEA, melatoniny, estronu, estradiolu oraz hormonu wzrostu.
Do objawów spowodowanych andropauzą takich jak uderzenia gorąca i poty u mężczyzn zaliczamy dodatkowo: spadek libido, impotencję, zwiększenie masy tkanki tłuszczowej, choroby sercowo naczyniowe, kołatanie serca, osteoporozę, zmęczenie, niepokój, depresję, zaburzenia snu czy też spadek apetytu.
Chociaż mężczyźni rzadziej niż kobiety sięgają po porady u lekarza, to w tym przypadku powinni jednak udać się do specjalisty. Przede wszystkim w celu złagodzenia dolegliwości towarzyszących andropauzie. Podstawową terapią andropauzy jest przyjmowanie hormonów testosteronu lub jego pochodnych. Dodatkowo, aby objawy były mniej dokuczliwe mężczyźni powinni: stosować zdrową dietę, być aktywnym fizycznie oraz ograniczyć używki takie jak nikotyna i alkohol.
Napady gorąca przy nadciśnieniu
Fale gorąca, napady potu, czy też wypieki na twarzy często objawiają się przy nagłym skoku ciśnienia. Nadciśnienie tętnicze jest to jedna z najczęściej występujących chorób cywilizacyjnych, diagnozowane jest wtedy, gdy ciśnienie tętnicze skurczowe jak i rozkurczowe utrzymuje się na podwyższonych wartościach.
Głównymi objawami, które towarzyszą nadciśnieniu to: ból głowy i uczucie gorąca na twarzy, bardzo łatwe męczenie się przy wysiłku fizycznym, problemy ze snem, rozdrażnienie i ogólne pogorszenie samopoczucia. Niekiedy przy bardzo wysokim wzroście ciśnienia występują również: duszności, kołatanie serca, krwotok z nosa, ból i uczucie gorąca w klatce piersiowej.
Do przyczyn nadciśnienia tętniczego zaliczamy wiele czynników takich jak: geny, nieodpowiednia dieta, otyłość, brak aktywności fizycznej, używki (alkohol i nikotyna), niektóre choroby przewlekłe, przyjmowane leki.
Nieleczone nadciśnienie tętnicze może doprowadzić do niebezpiecznych dla zdrowia i życia powikłań, m.in. do niewydolności mięśnia sercowego, niewydolności nerek, retinopatii nadciśnieniowej (zmianach w siatkówce oka), udaru mózgu.
Leczenie nadciśnienia zawsze wymaga ścisłego stosowania się do zaleceń lekarza prowadzącego. Odpowiednio dobrane leki pomogą zapobiec niekontrolowanym skokom ciśnienia. Dodatkowo powinno się regularnie mierzyć ciśnienie przy pomocy ciśnieniomierza.
Leczenie wspomagamy również odpowiednią dietą ubogą w sól, produkty przetworzone i czerwone mięso oraz poprzez codzienną aktywność fizyczną.
Nadczynność tarczycy i uderzenia ciepła?
Wybuchy gorąca mogą być zwiastunem zaburzeń hormonalnych takich jak nadczynność tarczycy. Występuje wtedy, gry gruczoł tarczycy produkuje za dużo hormonów. Do głównych przyczyn nadczynności tarczycy zaliczamy: chorobę Gravesa-Basedowa, gruczolak przysadki, zapalenie tarczycy, wysokie stężenie hormonu BhCG, przedawkowanie leków na niedoczynność tarczycy.
Objawami świadczącymi o nadczynności są: utrata wagi, nerwowość, kołatanie serca, uczucie duszności, nadmierna potliwość, uczucie gorąca, problemy ze snem, zaburzenia miesiączkowania, wytrzeszcz gałek ocznych.
Do zdiagnozowania choroby posłużą nam badania z krwi na poziom stężenia TSH oraz USG tarczycy. Leczenie może odbywać się przy pomocy terapii farmakologicznej, jodem promieniotwórczym bądź operacyjnie.
Uderzenia gorące czy mogą świadczyć o chorobach serca?
Nagłe uczucie gorąca czy kołatanie serca może zostać wywołane przez choroby serca takie jak arytmia. Ryzyko wystąpienia tego problemu wzrasta wraz z wiekiem. Dodatkowymi czynnikami wywołującymi arytmię są: nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, podwyższony cholesterol oraz używki. Rozpoznanie choroby możliwe jest dzięki badaniu EKG lub za pomocą metody Holtera.
Arytmia jest bardzo niebezpieczna i wymaga leczenia, a zwłaszcza gdy skurcze łączą się w szybki rytm, jest to tzw. częstoskurcz. Groźną formą częstoskurczu jest migotanie przedsionków oraz migotanie komór, może to w efekcie doprowadzić do zatrzymania akcji serca i śmierci klinicznej.
Nerwica i stres – uderzenia gorąca i zimna na przemian
W obecnym czasie pandemii ludzie są bardziej podatni na stres. Zarówno w domu jak i w pracy narażeni jesteśmy na wiele sytuacji, które nie wpływają pozytywnie na nasze emocje czy zdrowie psychiczne. Niektórzy odbierają to jako bodziec do efektywniejszego działania, ale większość nie potrafi sobie poradzić z takimi emocjami.
Czy stres i nerwica to to samo? Odpowiedź jest prosta: nie! Przede wszystkim dlatego, że stres nie jest jednostką chorobową, a nerwica jest to choroba. Pamiętajmy, że długotrwały stres może doprowadzić do nerwicy.
Stres spowodowany jest nagłym wyrzutem hormonów: adrenaliny, noradrenaliny i kortyzolu na sytuację dla nas niekomfortową, np. egzamin, rozmowa kwalifikacyjna, problemy rodzinne czy zawodowe. Adrenalina rozszerza naczynia krwionośne, co w następstwie powoduje: czerwone plamy oraz uczucie gorąca na twarzy, uszach, szyi i dekolcie. Dodatkowo w takich sytuacjach występuje: wzrost ciśnienia, niepokój, nerwowość, lęk, zimne poty, drżenie rąk.
Długotrwały stres może powodować: nadciśnienie, zespół jelita drażliwego, utratę włosów lub ich siwienie, bezsenność i tak jak wcześniej wspominaliśmy nerwicę.
Dłuższe pozostawanie w stanie stresu zwiększa podatność na infekcje oraz zwiększa ryzyko wystąpienia zawału czy chorób autoimmunologicznych takich jak AZS – atopowe zapalenie skóry. Metodami walki ze stresem, będzie odpowiednia suplementacja, zdrowia dieta, wysiłek fizyczny czy ćwiczenia relaksacyjne.
Nerwica to zaburzenie psychiczne, najczęściej spowodowane długotrwałym stresem bądź przeżyciem traumatycznych wydarzeń jak śmierć lub wypadek bliskiej osoby, ciężka choroba, trudne dzieciństwo, utrata pracy czy też rozwód.
Typowymi objawami nerwicy mogą być: napady paniki, przyspieszone bicie serca, wzrost ciśnienia krwi, trudności w oddychaniu, duszności, uczucie dławienia, mdłości, bóle brzucha, drętwienie palców, uderzenia gorąca, pocenie się, zawroty i bóle głowy, omdlenia.
Wyróżniamy kilka rodzajów nerwic, są to: nerwica lękowa, nerwica natręctw, nerwica pourazowa, nerwica neurasteniczna, nerwica histeryczna, nerwica wegetatywna.
Sposób leczenia farmakoterapeutycznego czy psychoterapii zawsze ustala lekarz specjalista – psycholog lub psychiatra.
Nocne poty i fale gorąca – czy mogą świadczyć o gruźlicy?
Tak! Te objawy wraz z przewlekłym kaszlem i dusznościami są charakterystyczne dla tej choroby.
Gruźlica jest to zakaźna choroba bakteryjna, którą wywołują kwasooporne prątki gruźlicy ludzkiej inaczej prątki Kocha (od nazwiska odkrywcy). Gruźlicę ze względu na miejsce rozwoju choroby dzielimy na: gruźlicę płuc, gruźlicę opłucnej, gruźlicę węzłów chłonnych, gruźlicę prosówkową, gruźlicę układu moczowo – płciowego, gruźlicę ośrodkowego układu nerwowego, gruźlicę narządów rodnych, gruźlicę kości i stawów, gruźlicę układu pokarmowego i gruźlicę skóry.
Najbardziej do zachorowania na gruźlicę narażone są osoby zakażone wirusem HIV, po przeszczepach narządów, chore na nowotwory lub cukrzycę oraz osoby niedożywione, głodne i mieszkające w dużych skupiskach ludności.
Do zdiagnozowania zachorowania na gruźlicę służy badanie RTG lub testy diagnostyczne takie jak posiew czy test tuberkulinowy. Leczenie gruźlicy trwa długo, ponieważ prątki mogą przechodzić w stan uśpienia. Standardowo kuracja antybiotykowa jest dwuetapowa i trwa ok. 6 miesięcy.
Uderzenia gorąca – jakie nowotwory może sygnalizować?
Nocne poty i uderzenia gorąca mogą świadczyć o takich nowotworach jak: białaczka, chłoniak, rakowiak, rak trzustki, guz chromochłonny, czyli barwiak. Objawy spowodowane są przez infekcje, które towarzyszą tym chorobom lub poprzez wpływ substancji uwalnianych przez komórki guza.
Białaczka inaczej leukemia, jest to nowotwór złośliwy, który dodatkowo wywołuje objawy takie jak: anemia, częste infekcje, spadek masy ciała, powiększone węzły chłonne oraz ogólne osłabienie organizmu. Podobne objawy występują również przy chłoniaku, który jest nowotworem układu limfatycznego.
Rakowiak, czyli guz neuroendokrynny, który jest zaliczany do najczęściej występujących guzów żołądkowo-jelitowo-trzustkowym, charakteryzuje się biegunką, silnymi bólami brzucha, ślinotokiem, obrzękiem twarzy oraz zawrotami głowy.
Rak trzustki zaliczany jest do najczęstszych przyczyn zgonu, wywołuje takie objawy jak: spadek masy ciała, silne bóle brzucha oraz żółtaczkę.
Guz chromochłonny, najczęściej występuje w rdzeniu nadnerczy, a niekiedy w jamie brzusznej lub w klatce piersiowej. Przy tym nowotworze, głównym objawem jest nadciśnienie tętnicze, gorączka, wymioty, bóle brzucha, zaburzenia widzenia i napady drgawek.
Jeśli uderzenia gorąca często się powtarzają i dodatkowo występują powyżej opisane objawy, należy koniecznie udać się do lekarza!
Otyłość i nadwaga – problem XXI wieku!
Nadwagę i otyłość określana jest jako stan patologicznego zwiększenia ilości tkanki tłuszczowej. Nadwaga występuje, gdy wartość BMI wynosi 25-30 i jest schorzeniem, które może prowadzić do otyłości. BMI wskazujące wartość powyżej 30 mówi nam o otyłości, która uznawana jest za chorobę cywilizacyjną.
U osób, które posiadają nadprogramowe kilogramy bardzo często występują problemy z uderzeniami gorąca oraz nadmiernym poceniem się. Powiązane jest to z wyższym poziomem estrogenów oraz zwiększonym wysiłkiem przy wykonywaniu jakiegokolwiek ruchu.
Przyczyny otyłości mogą być różne, od czynników genetycznych poprzez czynniki hormonalne, psychologiczne i środowiskowe.
Do przyczyn środowiskowych zaliczamy m.in. nieprawidłowe odżywianie, błędne przygotowywanie posiłków, niska aktywność fizyczna bądź jej brak oraz stres.
Otyłość jest bardzo niebezpieczna dla naszego organizmu i może doprowadzić do wielu problemów. Do zdrowotnych skutków otyłości zaliczamy: choroby układu krążenia, nadciśnienie tętnicze, wysokie stężenie lipidów, cukrzyca typu 2, zwyrodnienie stawów, schorzenia pęcherzyka żółciowego, zaburzenia oddychania, zaburzenia miesiączkowania u kobiet, zaburzenia psychiczne, a nawet choroby nowotworowe.
Uderzenia gorąca – częsty problem kobiet w ciąży
Ciąża jest to bardzo wyjątkowy i radosny czas w życiu kobiety, pomimo wielu różnych dolegliwości. Przez burzę hormonów, a także zmiany w przemianie materii przyszłe mamy mogą borykać się z uderzeniami gorąca oraz towarzyszącymi intensywnymi potami, które mają na celu wychłodzenie ciała poprzez naturalny mechanizm termoregulacji. Objawy te zaczynają się z początkiem ciąży i pozostają do porodu, przy czym pod koniec bardzo się nasilają. Po rozwiązaniu uderzenia gorąca powinny ustąpić samoistnie.
Falom gorąca mogą towarzyszyć również nadmierne pocenie nocne, zaczerwienienie na twarzy i szyi, dreszcze, kołatanie serca, bóle i zawroty głowy.
Jak złagodzić dyskomfort spowodowany uderzeniami gorąca? Należy kontrolować, aby temperatura i wilgotność powietrza była optymalna, uzupełniać na bieżąco płyny, zażywać letnich kąpieli wodnych, nosić przewiewne ubrania, uszyte z naturalnych materiałów.
Fale gorące jako skutek uboczny przyjmowanych leków?
Przyjmowane leki mogą powodować wiele działań niepożądanych m.in. uderzenia gorąca, nasilone poty oraz uczucie ciepła na twarzy. Najczęściej takie objawy występują podczas stosowania leków przeciwgorączkowych i napotnych, antykoncepcyjnych, sterydowych oraz przeciwdepresyjnych.
W przypadku często występujących i nasilonych objawów uderzeń gorąca należy skonsultować się z lekarzem w celu dobrania innego leku, jeśli oczywiście istnieje taka możliwość.
Pocenie smakowe?
Uderzenia gorąca oraz pocenie się podczas spożywania posiłków lub po ich spożyciu inaczej nazywane jest poceniem smakowym. Następuje po gorących lub pikantnych potrawach, przez które podniesiona zostaje temperatura wewnątrz organizmu co skutkuje aktywacją naturalnego mechanizmu schładzania. Najczęściej kropelki potu pojawiają się wtedy na nosie, czole oraz wokół ust.
Pocenie się po spożyciu alkoholu jest reakcją na etanol dostarczony do organizmu, który powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych oraz wzrost poziomu cukru we krwi.
To samo dotyczy spożywania kawy, kofeina, która jest w niej zawarta pobudza układ adrenergiczny, co w efekcie podnosi ciśnienie krwi oraz wywołuje potliwość.
Niektóre przyprawy, które stosujemy podczas przygotowywania posiłków również działają na nasz organizm rozgrzewająco powodując uderzenia gorąca oraz poty. Należą do nich m.in. pieprz cayenne (chili), imbir, kurkuma, curry, cynamon, goździki, kardamon, pieprz, ziele angielskie i gałka muszkatołowa.
Jak uniknąć nieprzyjemnej sytuacji związanej z nadmiernym poceniem się po posiłku na spotkaniu w restauracji? Należy unikać mocno gorących i pikantnych potraw, nie spożywać alkoholu oraz pamiętać o odpowiednim nawodnieniu.
Termoregulacja
Odczuwanie ciepła i zimna jest to sprawa indywidualna i wpływa na nią wiele czynników takich jak: płeć, wiek, waga, klimat, który panuje w miejscowości zamieszkania. Termoregulacja to mechanizm, który w naturalny sposób chroni nas przed wychłodzeniem i przegrzaniem organizmu.
Za termoregulację odpowiadają hormony wytwarzane przez podwzgórze, które mają za zadanie regulację temperatury wewnątrz ciała.
Kobiety zazwyczaj mają nieco wyższą temperaturę ciała niż mężczyźni, ale za to szybciej marzną i skarżą się na uczucie chłodu, najprawdopodobniej spowodowane jest to mniejszą masą mięśniową. Zaburzenia termoregulacji częściej dotyka osoby starsze oraz osoby otyłe.
Wyróżniamy tutaj dwa stany, a mianowicie hipotermia oraz hipertermia.
Hipotermia jest to stan, w którym temperatura wewnętrzna organizmu jest obniżona poniżej 35 stopni Celsjusza. Hipotermię dzielimy na łagodną, umiarkowaną oraz ciężką. Zazwyczaj dochodzi do niej podczas długiego przebywania w bardzo niskiej temperaturze, ale mogą przyczynić się do niej takie czynniki jak: zaburzenia hormonalne (np. niedoczynność tarczycy), niektóre leki, alkohol oraz choroby. Gdy temperatura ciała spadnie poniżej 27 stopni Celsjusza powstaje bardzo duże ryzyko zgonu.
Hipertermia natomiast zachodzi wtedy, gdy temperatura ciała sięga powyżej 42 stopni Celsjusza. Przyczyną zazwyczaj jest długie przebywanie w wysokich temperaturach, na słońcu, zaburzenia hormonalne takie jak nadczynność tarczycy. Objawia się uczuciem gorąca, osłabieniem organizmu, zaburzeniami widzenia, zawrotami głowy i mdłościami. Hipertermia jest bardzo niebezpieczna i podczas pojawienia się powyższych objawów należy jak najszybciej podjąć kroki ochłodzenia organizmu, w przeciwnym razie może doprowadzić do udaru i uszkodzenia mózgu, a nawet śmierci.
